Niet meldingsplichtig

Syfilis

Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening die veroorzaakt wordt door een bacterie.

Vaccinatie
Geen vaccinatie beschikbaar
Basisvaccinatieschema
Geen onderdeel van het basisvaccinatieschema

Over syfilis

Symptomen


In het begin zijn er pijnloze zweertjes in of op de geslachtsdelen, anus of mond die je vaak zelf niet opmerkt. Er kunnen vlekjes ontstaan op de huid over het hele lichaam, vooral op de handpalmen en voetzolen, opgezette lymfeklieren, en je kunt griepachtige klachten krijgen. De klachten kunnen verdwijnen maar de ziekte is niet weg. Zonder behandeling verspreidt de bacterie zich weken tot maanden later via het bloed door het hele lichaam.


Verspreiding 


In Vlaanderen zijn mannen met homoseksuele contacten verreweg de belangrijkste risicogroep. Syfilis kan opgelopen worden door onveilig seksueel contact. 
 

Behandeling

Syfilis wordt behandeld door middel van injecties met een antibioticum. Daarna zijn er nog een aantal bloedcontroles nodig tot duidelijk is dat de syfilis genezen is. Tot een week na het einde van de behandeling is het beter om geen seks te hebben, of in elk geval een condoom te gebruiken. Zo wordt voorkomen dat partners elkaar steeds opnieuw infecteren.

Preventietips

Er bestaat geen vaccin tegen syfilis. 
Voorlichting en persoonlijke hygiëne zijn belangrijk. Contact met letsels of geïnfecteerd materiaal dient vermeden te worden. Bij seksueel contact is condoomgebruik (ook bij orale seks) aangeraden. Het verlaagt de kans op overdracht, maar voorkomt die niet volledig. 

Informatie voor zorgprofessionals

Samenvatting


Verwekker: Bacterie Treponema pallidum subspecies pallidum
Incubatieperiode: 10-90 dagen, gemiddeld 3 weken voor het ontstaan van de primaire laesie
Transmissieroute: Seksuele overdracht: genitaal, anaal of oraal, waarbij direct contact met actieve (vochtige) laesies en congenitaal
Infectieuze periode: Afhankelijk van de aanwezigheid van oppervlakkige laesies: zeer infectieus tot deze zijn genezen. 1-2 jaar vanaf de besmetting vanuit bloed.
Symptomen: Primaire syfilis, laesie: solitair, pijnloos, schoon ulcus met of zonder een necrotisch beslag. Na 3-6 weken secundaire syfilis: huid- en/of slijmvliesafwijkingen. Latente syfilis is symptoomloos. Tertiaire syfilis: kan vrijwel elk orgaan betreffen. In elk stadium kan neurosyfilis of oculaire syfilis optreden


Richtlijnen 

Criteria

Klinische criteria
  • primaire syfilis: patiënt met één of meerdere (meestal pijnloze) sjanker(s) in de genitale, perineale, anale zone of mond of faryngale mucosa of op andere een extragenitale plaats
  • secundaire syfilis: patiënt met minstens één van de volgende vijf:
    • diffuse maculopapuleuze rash vaak op handpalmen en voetzolen
    • gegeneraliseerde lymfadenopathie
    • condyloma lata
    • enanthema
    • alopecia diffusa
  • vroeg latente syfilis: geen klinische tekenen of symptomen op moment van diagnose, symptomen van primaire of secundaire syfilis in voorbije 12 maand
Epidemiologische criteria
  • primaire/secundaire syfilis: transmissie mens naar mens (seksueel contact)
  • vroeg latente syfilis ("minder dan" één jaar): transmissie van mens naar mens binnen de laatste twaalf maanden
Criteria voor laboratoriumconfirmatie

Waarschijnlijk labocriterium

  • positieve non treponemale (VDRL, RPR) test

Laboratoriumconfirmatie

Minstens één van de volgende vier:

  • positieve non treponemale (VDRL, RPR) EN positieve treponemale test (FTA, TPPA, TPHA, EIA) (OF aanwezigheid van IgM)
  • aantonen van Treponema pallidum in wondvocht of weefsels d.m.v. donkerveldmicroscopie
  • aantonen van Treponema in wondvocht of weefsels d.m.v. een directe immunofluorescen