Kanker gerelateerd aan milieustressoren
Kanker ontstaat vaak door een combinatie van oorzaken en risicofactoren, zoals leefstijl, erfelijkheid maar ook blootstelling aan milieustressoren kan bijdragen aan het ontstaan van kanker.
Wat zijn de oorzaken van kanker?
Kanker omvat ongeveer 100 verschillende ziekten. Per soort kanker zijn er andere oorzaken en risicofactoren. Ook voor één vorm van kanker zijn vaak verschillende oorzaken aan te wijzen. Vaak zal kanker bij een persoon ontstaan door de samenloop van verschillende oorzaken en factoren. Het is daarom meestal niet mogelijk om in individuele gevallen de oorzaak vast te stellen.
De meeste kankers zijn gerelateerd aan leefgewoonten zoals roken, alcoholgebruik, voeding, gebrek aan lichaamsbeweging, … Andere kankers zijn (deels) genetisch bepaald. Milieufactoren kunnen ook een rol spelen bij het ontstaan van kanker.
De oorzaken liggen vaak in een (ver) verleden, onder andere doordat blootstellingsduur een rol speelt en doordat er een zekere periode is tussen de blootstelling aan een risicofactor en het ontstaan van kanker, de zogenaamde latentietijd. Voor de meeste kankers is deze latentietijd minstens 10 jaar. Bij kinderen kan die periode korter zijn.
Hoe vaak komt kanker voor?
Ongeveer één man op drie en één vrouw op vier in België krijgt kanker voor de leeftijd van 70 jaar. Daardoor kent bijna iedereen wel iemand in de familie, buurt of op het werk die de diagnose van kanker krijgt.
De kans op kanker neemt toe met de leeftijd, en door de vergrijzing zien we in de samenleving een stijging van het aantal kankergevallen.
Roken is verantwoordelijk voor ongeveer 1 op 3 kankers. Doordat rookgewoonten verschillen per regio, ontstaat ook een regionale variatie in het optreden van kanker.
Onderzoek naar het voorkomen van kankers op gemeenteniveau is echter lastig. Gemeentes hebben meestal een kleiner aantal inwoners, en daardoor kan het aantal kankergevallen van jaar tot jaar sterk verschillen. Dit komt door zogenaamde 'toevalsschommelingen' en is een normaal statistisch fenomeen. Het kan dan lijken alsof er in bepaalde jaren of wijken meer nieuwe kankergevallen zijn, terwijl dit eigenlijk gebaseerd is op statistisch toeval is.
Het is belangrijk om het aantal kankergevallen over een langere periode te bekijken, vooral bij zeldzame kankers of in regio’s met weinig inwoners. Op die manier krijgen we een beter en betrouwbaarder beeld van de evolutie van kanker in een bepaalde regio.
Cijfers van kankers
Wat doet het Departement Zorg rond kanker gerelateerd aan milieustressoren?
- (Preventieve) maatregelen treffen om blootstelling aan milieustressoren te verminderen
- Onderzoeken naar het voorkomen van kankers in milieugezondheidskundige aandachtsgebieden:
- Zwijndrecht: voorkomen van kankers in de regio van PFAS-industrie
- Asbest: voorkomen van asbestgerelateerde ziekten in Vlaanderen
- Stationsbuurt Antwerpen-Centraal: voorkomen van kankers naar aanleiding van ongerustheid
- Zwijndrecht: voorkomen van kankers in de regio van PFAS-industrie
- Beantwoorden van kankergerelateerde vragen in samenwerking met:
- de medisch milieukundigen van de Logo's
- het Belgische Kankerregister
- de medisch milieukundigen van de Logo's