Sociale Kaart klaar voor de toekomst
Nieuw onderzoek van VIVEL formuleert aanbevelingen en actiepunten om de werking van de Sociale Kaart verder te optimaliseren en klaar te maken voor de toekomst.
De Sociale Kaart geeft een handig overzicht van zorg- en welzijnsaanbieders in Vlaanderen en Brussel. Je vindt er zowel de klassieke welzijnsvoorzieningen als gezondheidszorgverstrekkers in de eerste lijn.
Sociale Kaart is een onmisbare tool voor eerstelijnsprofessionals die snel willen weten naar wie ze hun cliënten kunnen doorverwijzen.
"Het gaat niet alleen om adres- en contactgegevens, maar ook om informatie over de werking, erkenningen en andere belangrijke data. Die informatie is publiek beschikbaar via www.desocialekaart.be en kan ook door andere toepassingen hergebruikt worden via onze API.” Aan het woord is Patricia Werbrouck, productverantwoordelijke van de Sociale Kaart en Rechtenverkenner bij het Departement Zorg. Samen met Freddy Carremans, stafmedewerker e-gezondheid en e-welzijn bij VIVEL, het Vlaams Instituut voor de Eerste Lijn, blikt ze terug op het onderzoek dat VIVEL voerde naar het gebruik van de Sociale Kaart. Ze bespreken de resultaten van het onderzoek en de concrete aanbevelingen en actiepunten die eruit kunnen voortvloeien.
Waarom dit onderzoek?
“We wilden concreet weten wat er goed loopt, waar het knelt en hoe de Sociale Kaart nog beter kan ondersteunen”, vertelt Freddy. “Daarom hebben we ons oor te luisteren gelegd bij de mensen op het terrein: zorgraden, beroepsverenigingen en andere partners zoals gezinszorg en Diensten Maatschappelijk Werk. Zo kregen we gestructureerde feedback over hun ervaringen en noden en weten we welke verbeterpunten het meest dringend zijn.”
De voorbije jaren kwamen er via VIVEL regelmatig signalen dat de Sociale Kaart beter kon aansluiten op de realiteit van het werkveld. “De nood aan een duidelijk overzicht is en blijft heel groot,” zegt Patricia, “maar we kregen wel de boodschap dat het huidige product niet altijd aansluit bij wat eerstelijnsprofessionals écht nodig hebben. Dat signaal konden we niet naast ons neerleggen.”
Belangrijkste inzichten uit het rapport
Het onderzoek leverde een breed scala aan inzichten op. Vier thema’s springen er volgens Patricia duidelijk uit: “Ten eerste bleek dat de gegevens niet altijd volledig of actueel zijn. Datakwaliteit is dus een belangrijk aandachtspunt. Daarnaast merkten we dat de zoekfunctie niet altijd de resultaten oplevert die gebruikers verwachten. Een derde punt is het exporteren van gegevens: professionals willen lijsten kunnen exporteren, maar het huidige bestand is vaak te groot en onhandig. Tot slot is er de ondersteuning die wij bieden. Er is tevredenheid over de ondersteuning vanuit het team Sociale Kaart, maar dit kan op een meer gestructureerde manier georganiseerd worden”, zegt Patricia. “Dit zijn geen totaal nieuwe thema’s, maar we weten nu concreter hoe we ze kunnen aanpakken.”
Freddy vult aan: “Voor VIVEL was het belangrijk om deze inzichten scherp te krijgen. Wij kennen het terrein niet beter dan de mensen die er dagelijks in werken, maar willen wel zo dicht mogelijk aansluiten bij wat er leeft."
Hoe concreter de noden worden benoemd, hoe sterker we kunnen meewerken aan oplossingen die echt aansluiten bij de praktijk.
Een concreet voorbeeld van goede wisselwerking waarbij rekening wordt gehouden met een bestaande behoefte op het terrein, is de geplande actie om de gegevens van de vroedvrouwen te actualiseren: “Op vraag van enkele zorgraden zullen we die gegevens nakijken omdat ze van belang zijn voor hun opdracht met betrekking tot perinatale mentale gezondheid”, vertelt Patricia. “Zo spelen we in op een actuele, lokale nood.”
Samenwerken met het werkveld
Het onderzoek toont het belang aan van nauwe samenwerking met het werkveld. Vooral de rol van de zorgraden is hierbij cruciaal: “We merken dat de dynamiek per regio verschilt,” zegt Freddy. “In sommige regio’s is er veel betrokkenheid en overleg, in andere minder. In onze verbindende rol willen daarom zowel bilateraal als via een meer gestructureerd kader blijven samenwerken.”
Naast feedback over de Sociale Kaart zelf, bleek ook duidelijk dat professionals beter moeten aangeven wat ze precies nodig hebben. Freddy benadrukt: “Wanneer mensen op het terrein duidelijk zeggen welke data ze nodig hebben en hoe ze die willen gebruiken, kunnen wij veel gerichter oplossingen aanbieden. Het is belangrijk dat de Sociale Kaart écht bijdraagt aan hun dagelijkse werking. Zo zullen de zorgraden een belangrijke rol spelen bij de implementatie van geïntegreerde zorg. Een correct data-overzicht is hierbij cruciaal.”
Patricia knikt instemmend. “Het rapport heeft ons ook doen inzien dat we keuzes moeten maken. Tot nu toe probeerden we zoveel mogelijk te doen voor zoveel mogelijk doelgroepen. Maar hoe meer data je opneemt, hoe moeilijker het wordt om die correct en up-to-date te houden. Daarom gaan we dit najaar met collega’s binnen het departement rond de tafel zitten om te bepalen wat onze visie is: welke richting willen we uit met de Sociale Kaart, en wat verwachten we er als organisatie van?”
Volgende stappen
Het onderzoeksrapport is dus niet het eindpunt, maar net het startschot voor concrete acties. Ondertussen worden al aanpassingen doorgevoerd. Zo worden de gegevens per beroepsgroep systematisch gecontroleerd en geactualiseerd, in samenwerking met zorgraden en beroepsverenigingen. Er zal ook gewerkt worden aan een betere zoekfunctie en het vereenvoudigen van de export.
“Veel gebeurt achter de schermen en is niet altijd zichtbaar,” merkt Patricia op. “Zo zijn we bijvoorbeeld volop bezig met het verbeteren van de informatie over de API op basis van feedback van gebruikers. Die API wordt steeds vaker ingezet in andere toepassingen. Denk aan mantelzorgers.be of de Welkom-app voor nieuwkomers die nog in ontwikkeling is. Het is belangrijk dat zorgorganisaties weten dat hun data niet alleen op de website staat,” benadrukt Patricia. “Hoe meer ze beseffen waar de gegevens allemaal terechtkomen, hoe meer ze gemotiveerd zijn om die correct en up-to-date te houden.”
Op weg naar een toekomstgerichte Sociale Kaart
De Sociale Kaart is een cruciale bron voor de eerstelijnszorg, maar de wereld van zorg en welzijn verandert voortdurend. Dankzij dit onderzoek en de samenwerking met het werkveld kan de Sociale Kaart mee evolueren.
Freddy besluit optimistisch: “Het onderzoeksrapport heeft ons niet alleen verbeterpunten gegeven, maar ook een proces op gang gebracht. Samen met het Departement Zorg, de zorgraden en andere stakeholders bouwen we nu samen aan een Sociale Kaart die klaar is voor de toekomst. Een kaart die professionals niet alleen informeert, maar hen ook echt ondersteunt in hun dagelijkse werk.”
- Uitgever(s)
