Mangaan

Mangaan is een metaal dat van nature in het milieu voorkomt, en dat elk persoon nodig heeft. Het is een essentieel element dat de werking van verschillende enzymen faciliteert. In te hoge concentraties kan mangaan negatieve gezondheidseffecten met zich meebrengen. 

Mangaan kent verschillende toepassingen, waaronder: 

• Productie van glas
• Leer- en textielindustrie
• Kunstmeststof
• Batterijen
• Chemische industrie

Blootstelling aan mangaan is onder andere afhankelijk van de duur van blootstelling, en de hoeveelheid waaraan je wordt blootgesteld.

Er zijn verschillende wegen waarlangs mangaan in ons lichaam wordt opgenomen: 

• Via voeding: granen kunnen mangaan bevatten. Deze hoeveelheid zorgt voor een voldoende en essentiële inname. 
• Via inademing: kleine stofdeeltjes van mangaan, bijvoorbeeld op de werkvloer waar mangaan gebruikt of geproduceerd wordt, kunnen via het inademen van lucht in de longen terechtkomen.
• Via huidcontact: mangaan wordt doorgaans niet via de huid opgenomen. Huidcontact met mangaan kan wel optreden bij werkgerelateerde blootstelling (contact met mangaanhoudende materialen of chemicaliën) of bij direct contact met sommige meststoffen en pesticiden. 

Langdurige blootstelling aan hoge concentraties mangaan (wat meestal voorkomt bij werknemers in de metaalindustrie) kan leiden tot negatieve effecten op het zenuwstelsel, waaronder veranderingen in gedrag en vertraging van motoriek. Daarnaast kunnen longontsteking, verminderd libido en schade aan spermacellen optreden.

Personen die mangaan verwerken, zoals bij lassen of in staalfabrieken, kunnen blootstellingsbeperkende maatregelen nemen zoals voldoende ventilatie voorzien in de ruimtes en het dragen van beschermende kledij (zoals mondmaskers en handschoenen).

Een gezondheidskundige advieswaarde (GAW) geeft een grens aan waarbij langdurige blootstelling aan een stof geen of nauwelijks negatieve effecten heeft op de gezondheid. Er is een GAW voor mangaan in buitenlucht afgeleid, die geldt voor chronische inhalatie.