Zorgaanbod

De programmatie van woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1

Programmatie bepaalt hoeveel woongelegenheden of kortverblijven er binnen een gemeente of regio beschikbaar zijn en reguleert de verdeling van nieuwe vergunningen. Voor woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1 is de programmatie echter stopgezet tot eind 2026, wat betekent dat er geen nieuwe vergunningen voor bijkomende capaciteit worden toegekend.

Wat is de programmatie?

Het aanbod en programmacijfer van woonzorgcentra wordt uitgedrukt in een aantal woongelegenheden. Per woongelegenheid kan één oudere persoon in het woonzorgcentrum verblijven.

Jaarlijks berekent het Departement Zorg de programmacijfers voor woonzorgcentra:

  • 1 woongelegenheid per 100 ouderen in de leeftijdsgroep 65 tot 74 jaar;
  • 4 woongelegenheden per 100 ouderen in de leeftijdsgroep 75 tot 79 jaar;
  • 12 woongelegenheden per 100 ouderen in de leeftijdsgroep 80 tot 84 jaar;
  • 23 woongelegenheden per 100 ouderen in de leeftijdsgroep 85 tot 89 jaar;
  • 32 woongelegenheden per 100 ouderen in de leeftijdsgroep 90 jaar en ouder.

Het resultaat wordt vermenigvuldigd met 1,047. We nemen voor de berekening de bevolkingsprognose over vijf jaar.

De berekening gebeurt per gemeente/stad of regio:

  • voor een gemeente met minder dan 10.000 ouderen: de gemeente en de aangrenzende gemeenten, met uitzondering van die aangrenzende gemeenten met meer dan 10.000 ouderen waarvan het programmacijfer overschreden is;
  • voor een gemeente met 10.000 ouderen of meer: de gemeente zelf. 
     

Programmatie opgeschort

Op 20 december 2013, en later gewijzigd en verlengd, besliste de Vlaamse Regering de basisregels betreffende de voorafgaande vergunning en de erkenning van woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1 grondig te wijzigen. De wijzigingen waren van toepassing op voorafgaande vergunningen en erkenningsaanvragen die een verdere invulling van de nog beschikbare programmatieruimte impliceerden.

De programmatie van woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1 werd door deze beslissingen opgeschort tot en met 31 december 2025. Dit hield in dat er geen bijkomende opnamemogelijkheden via voorafgaande vergunning konden worden toegekend voor nieuwe initiatieven, noch voor de uitbreiding van bestaande woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1. 

Alle beschikbare voorafgaande vergunningen voor deze woongelegenheden zijn verdeeld en toegekend volgens de erkennings- en omzettingskalender voor woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1, waarin wordt vastgelegd hoeveel opnamemogelijkheden er per kwartaal en per jaar bijkomen.

Een voorafgaande vergunning aanvragen voor een bijkomende erkenning als oriënterend kortverblijf van een centrum voor kortverblijf type 1 was enkel mogelijk binnen de reeds toegekende erkennings- en omzettingskalenders. Omdat alle beschikbare voorafgaande vergunningen voor die verblijfseenheden zijn verdeeld en toegekend, konden er tot en met 31 december 2025 geen nieuwe voorafgaande vergunningen meer worden verkregen voor bijkomende capaciteit.

Verdere verlenging van de opschorting

Via het besluit van 14 november 2025 werd bepaald dat de periode waarin geen ontvankelijke aanvragen kunnen worden ingediend voor voorafgaande vergunningen die een verdere invulling van de programmatie impliceren, wordt verlengd van 1 januari 2026 tot en met 31 december 2026 voor woonzorgcentra en centra voor kortverblijf type 1. Dit betekent dat de zogenaamde programmatiestop voor deze voorzieningen met één jaar wordt verlengd.

Uitzonderingen

Een voorafgaande vergunning die geen impact heeft op de programmatie, bijvoorbeeld bij vervangingsnieuwbouw, renovatie of vernieuwbouw, wordt nog steeds verleend volgens de regels van het procedurebesluit voorafgaande vergunning en planningsvergunning voor woonzorgvoorzieningen van 18 december 2020.

Overzicht zorgaanbod residentiële ouderenzorg

Overzicht van het zorgaanbod ouderenzorg, erkend door Departement Zorg

Sector(en)
Residentiële ouderenzorg
Woonzorg