Botulisme
Botulisme is een ernstige neurologische aandoening die vooral voorkomt in de vorm van een voedselintoxicatie en die veroorzaakt wordt door inname van botuline gifstoffen. De eerste symptomen zijn meestal bilateraal dubbelzicht, onduidelijk zicht, monddroogheid en slikproblemen. Het zenuwstelsel wordt progressief aangetast. De infectie wordt gekenmerkt door symmetrisch afdalende slappe verlamming. Er bestaan drie vormen.
- Vaccinatie
- Geen vaccinatie beschikbaar
- Basisvaccinatieschema
- Geen onderdeel van het basisvaccinatieschema
Over botulisme
Botulisme is een zeldzame maar ernstige ziekte die het zenuwstelstel aantast en verlammingen kan veroorzaken. De ziekte wordt niet van mens op mens overgedragen, maar via besmet voedsel of wonden.
Symptomen
De eerste symptomen zijn meestal:
- dubbelzien, onduidelijk zicht,
- droge mond
- slikproblemen.
Het zenuwstelsel wordt geleidelijk steeds meer aangetast. De verlamming begint meestal in het gezicht en zakt geleidelijk af naar de rest van het lichaam.
Als er koorts en diarree optreden, wordt dat veroorzaakt door andere ziekteverwekkers die mogelijk in het eten zaten.
Verspreiding
Botulisme is niet besmettelijk van mens op mens. De ziekte kan op drie manieren ontstaan:
- Voedselgerelateerd botulisme: door het eten van besmet voedsel, vooral als het slecht verhit of niet goed bewaard is.
- Wondbotulisme: als de sporen van de bacterie via een wonde in het lichaam komen
- Infantiel botulisme: dit komt vooral voor bij baby’s en kan ontstaan door het eten van honing die bacteriesporen bevat. ( Honing kan een uitzonderlijke besmettingsbron daarvan zijn)
Behandeling
Verlamming ten gevolge van botulisme kan weken tot maanden duren. Tijdens deze periode kan een opname op de intensive care nodig zijn, met beademing en vocht- en voedingsondersteuning.
Er is een antitoxine beschikbaar. Dit antitoxine is vooral effectief als het vroeg in de ziekte wordt toegediend bij mensen met voedselgerelateerd botulisme.
Preventietips
Botulisme is zeldzaam, maar het nemen van voorzorgsmaatregelen kan helpen om de ziekte te voorkomen.
- Verhit voedsel goed, vooral als je het lang bewaart of inmaakt.
- Wees voorzichtig met honing bij jonge kinderen.
- Zorg ervoor dat wonden goed schoon blijven om infecties te voorkomen.
Informatie voor zorgprofessionals
Samenvatting
Verwekker: Neurotoxine Clostridium botulinum (grampositieve bacterie)
Incubatieperiode: Meestal 12 tot 72 uur na de maaltijd. Aerogeen korter
Besmettingsweg: Via voedsel, wondcontaminatie, darmkolonisatie (infantiel botulisme)
Besmettelijke periode: Niet van mens op mens overdraagbaar
Symptomen: Acuut, koortsvrij beeld. Symmetrische, afdalende, slappe verlamming beginnend met bulbaire paralyse. Begint met multipele symmetrische hersenzenuwverlammingen
Richtlijnen
Criteria
| Klinische criteria | Foodborne en wondbotulisme
|
|---|---|
| Epidemiologische criteria | Minstens één van de volgende:
|
| Criteria voor laboratoriumconfirmatie |
|
Gevalsdefinitie
| Waarschijnlijk | patiënt met klinische criteria EN epidemiologische criteria |
|---|---|
| Bevestigd | patiënt met klinische criteria EN laboratoriumconfirmatie |