Inspectie in de centra voor algemeen welzijnswerk

De Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) hebben 3 kerntaken:

• algemene preventie
• onthaal
• psychosociale begeleiding

De hulp- en dienstverlening in de centra is divers:

• preventie
• informatie
• advies
• integrale begeleiding, al dan niet gekoppeld aan residentiële opvang

Iedereen kan terecht bij een CAW voor hulp op maat.

Zorginspectie gaat na of de kwaliteit van de zorg in de CAW’s overeenkomt met wat de wetgeving en geformaliseerde afspraken voorschrijven.
Meer algemene informatie over inspecteren vindt u op de pagina van Zorginspectie.

Zorginspectie is niet bevoegd om (de kwaliteit van) het individuele medische en therapeutische handelen te beoordelen. De focus van Zorginspectie ligt op de organisatie van de zorg en de maatregelen die de voorziening en haar medewerkers nemen om de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van zorggebruikers zo goed mogelijk te garanderen.

Zorginspectie wil de dagelijkse zorgpraktijk in de CAW's nagaan.

Bij haar inspecties in de centra voor algemeen welzijnswerk hanteert Zorginspectie verschillende methodieken zoals:

• observaties
• inzage in documenten
• gesprekken met zorggebruikers en/of familieleden
• gesprekken met medewerkers en/of verantwoordelijken

Dossierinzage vormt een essentieel deel van de inspectiemethodiek, omdat we heel wat onderwerpen alleen op die manier kunnen objectiveren. Uit respect voor de bescherming van de privacy van de zorggebruiker engageert Zorginspectie zich uitdrukkelijk om zorgvuldig om te gaan met het controleren van gegevens in dossiers van zorggebruikers.

Inspectie bij wijziging in de erkenning of bij aanpassingen van de regelgeving

Thematische inspectie

Tijdens een thematische inspectie inspecteren we een specifiek thema, ofwel binnen een welbepaalde sector, ofwel sectoroverschrijdend. De keuze van de thema’s is gebaseerd op de actualiteit, beleidsvragen, specifieke risico’s voor de doelgroep en maatschappelijke relevantie. Een thematische inspectie vindt (meestal) aangekondigd plaats.

Klachtinspecties

Klachten over de CAW's kunnen worden gemeld bij de afdeling Eerste Lijn en Gespecialiseerde Zorg van het Departement Zorg. Als het nodig is kan Zorginspectie een inspectie ter plaatse uitvoeren. In dat geval is de inspectie onaangekondigd en focust ze op de klachtelementen.

Het inspectieverslag van de CAW bevat de vaststellingen van de inspecteur. Het verslag heeft volgende doelen:

• Vaststellingen schriftelijk weergeven
  Het verslag beschrijft de vaststellingen van de inspecteur. Bijvoorbeeld: voldoet de voorziening aan de geïnspecteerde regelgeving?
• De voorziening informeren
  Het inspectieverslag informeert de voorziening en de inrichtende macht schriftelijk over de vaststellingen van Zorginspectie.
• Rapporteren aan de inhoudelijk bevoegde entiteit: de afdeling Eerste Lijn en Gespecialiseerde Zorg van het Departement Zorg
• Burgers informeren
  Iedere burger kan een definitief inspectieverslag opvragen via het invulformulier op de website van Zorginspectie of door een schriftelijke vraag te richten aan Zorginspectie, Koning Albert II-laan 15, bus 497, 1210 Brussel.
• Knelpunten signaleren
  Inspecties leggen tekortkomingen, leemten en/of gebreken in de regelgeving bloot. Door die te signaleren kunnen de entiteiten van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin verbeteracties ondernemen.

Zorginspectie moedigt de voorzieningen aan om open te communiceren over haar vaststellingen.
Voor alle vragen over de inspecties kunt u contact opnemen met contact.zorginspectie@vlaanderen.be. 

Na een inspectiebezoek ontvangen de voorziening en de inrichtende macht het ontwerpverslag met de vaststellingen van de inspectie.

• Reactiemogelijkheid
  Na een inspectiebezoek ontvangen de voorziening en de inrichtende macht het ontwerpverslag met de vaststellingen van de inspectie.
  De voorziening krijgt 14 kalenderdagen de tijd om schriftelijk te reageren. Het inspectieverslag wordt pas definitief nadat de geïnspecteerde de kans heeft gekregen om te reageren op eventuele onjuistheden in het verslag. Denk aan feitelijke vergissingen, onduidelijk omschreven vaststellingen of foutieve contactgegevens.
• Beslissing door de inspecteur
  De inspecteur beoordeelt de reactie en beslist of het ontwerpverslag al dan niet wordt aangepast. Als er geen reactie wordt ingediend of als de reactie niet tot wijzigingen leidt, wordt het ontwerpverslag automatisch het definitieve verslag.
• De bevoegde entiteit informeren
  Na elke inspectie deelt Zorginspectie haar vaststellingen en eventuele reacties met de bevoegde entiteit van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Voor de Centra voor algemeen welzijnswerk is dat de afdeling Eerste Lijn en Gespecialiseerde Zorg van het Departement Zorg. Die entiteit volgt de vaststellingen uit het inspectieverslag op en beslist of er gevolgen zijn voor de verdere erkenning, vergunning of toekenning van subsidies. Het feit dat inspectie en handhaving gescheiden zijn, noemen we functiescheiding.

• Ondersteuning van het beleid
  Zorginspectie rapporteert niet alleen over individuele voorzieningen, maar neemt ook de taak op zich om, op basis van de inspectievaststellingen, een beeld te schetsen van een sector of een bepaalde problematiek.
• Informatie voor de burger
  Zorginspectie wil de burger informeren over haar vaststellingen naar aanleiding van inspecties in Vlaamse zorgvoorzieningen. Op die manier levert Zorginspectie een bijdrage aan transparantie over de kwaliteit van de zorg in die voorzieningen.

Rapport over de inspecties door Zorginspectie in de neutrale bezoekruimtes in de CAW

In februari en maart 2024 werden 14 neutrale bezoekruimtes in de CAW geïnspecteerd. De focus tijdens de inspectie lag op de implementatie van het  ‘Draaiboek Bezoekruimte Vlaanderen en Brussel’ (versie 2021) in de werking van de bezoekruimte, de processen rond klachtenbehandeling en het omgaan met grensoverschrijdend gedrag. Dit rapport geeft een globaal beeld van de gedane vaststellingen.