Hoe inspecteert Zorginspectie? Wat na een inspectie?

De inspectie-opdracht van Zorginspectie bestaat uit 3 delen:

• de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening in de gezondheids-, welzijns- en gezinsvoorzieningen bewaken en bevorderen
• het gebruik nagaan van persoonlijke budgetten en hulpmiddelen door personen met een handicap 
• toezicht houden op de financiële gezondheid en de besteding van overheidsmiddelen.

Na elke inspectie bezorgt Zorginspectie een verslag aan de diensten van de Vlaamse overheid die verantwoordelijk zijn voor de erkenning, vergunning en subsidiëring van de voorziening of persoon. Dat zijn het agentschap Opgroeien (Jeugdhulp en Kind en Gezin), het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, de afdelingen Beleidscoördinatie, Vlaamse Sociale Bescherming, Woonzorg en Eerste Lijn en Gespecialiseerde Zorg van het Departement Zorg en het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA).

Alle informatie over de rechten en plichten van de inspecteur vindt u in het toezichtdecreet over het overheidstoezicht in het kader van het gezondheids- en welzijnsbeleid.

• voorzieningen met een erkenning, vergunning en/of subsidie van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Het gaat om onthaalouders, woonzorgcentra, (psychiatrische) ziekenhuizen, jeugdinstellingen, voorzieningen voor mensen met een handicap…Zorginspectie past haar inspecties aan naargelang de voorziening.
• personen met een handicap die gebruik maken van een persoonlijke-assistentiebudget (PAB), een persoonsvolgend budget (PVB) of hulpmiddelen (individuele materiële bijstand - IMB).
• inrichtende machten die een zorgvoorziening uitbaten (financiële inspecties).

Inspectie bij voorzieningen

Zorginspectie gaat na of de kwaliteit van zorg in voorzieningen overeenkomt met wat wordt verwacht vanuit wetgeving en geformaliseerde afspraken. De inspecties vinden zowel aangekondigd als onaangekondigd plaats.

Zorginspectie is niet bevoegd om (de kwaliteit van) het individueel medisch en therapeutisch handelen te beoordelen. De focus van Zorginspectie ligt op de organisatie van de zorg en de maatregelen die de voorziening en haar medewerkers nemen om de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van zorggebruikers zo goed mogelijk te garanderen.

Financiële inspectie bij inrichtende machten 

Tijdens een financiële inspectie zal Zorginspectie de financiële gezondheid van de inrichtende macht van de zorgvoorziening beoordelen, nagaan of de financiële rapportering en de boekhouding in overeenstemming is met de financiële regelgeving opgelegd door het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en de doelmatige besteding van de subsidies beoordelen. Die inspecties vinden bijna altijd aangekondigd plaats.

Inspectie van budgetten en hulpmiddelen bij personen

Zorginspectie focust op de vraag of het gebruik van het persoonlijk budget en het gebruik van de hulpmiddelen overeenstemmen met de geldende regelgeving en richtlijnen waaraan een gebruiker zich moet houden en/of een aantal randvoorwaarden zijn vervuld die kunnen bijdragen aan kwaliteit van leven. Deze inspecties vinden bijna altijd aangekondigd plaats, bij de persoon en/of de bewindvoerder.

Inspectievaststellingen

Elke inspectie door Zorginspectie is een momentopname. De inspecteur kan zich voor zijn/haar vaststellingen baseren op verschillende bronnen en methodieken: 

• observaties 
• inzage van documenten
• gesprekken met zorggebruikers en/of familieleden
• gesprekken met medewerkers en/of verantwoordelijken

De inspecteurs gebruiken gestandaardiseerde inspectie-instrumenten, zodat de inspecties op dezelfde manier verlopen en vergelijkbaar zijn. Tijdens het inspectiebezoek bespreekt de inspecteur de vaststellingen altijd met de gesprekspartners. Zo krijgen zij de kans om de inspectievaststellingen toe te lichten of te nuanceren.

Ontwerpverslag

Na een inspectiebezoek ontvangt de geïnspecteerde het ontwerpverslag met de inspectievaststellingen.

De geïnspecteerde krijgt 14 kalenderdagen de tijd om schriftelijk te reageren op eventuele onjuistheden in het inspectieverslag (bv. feitelijke vergissingen, onduidelijk omschreven vaststellingen, foutieve contactgegevens).

Het inspectieverslag wordt pas definitief nadat de geïnspecteerde de kans heeft gekregen om te reageren op eventuele onjuistheden. De inspecteur beoordeelt de reactie en beslist of het ontwerpverslag al dan niet wordt aangepast. 

Definitief verslag

Na elke inspectie bezorgt Zorginspectie het definitieve inspectieverslag aan de bevoegde entiteit van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Deze entiteit volgt de vaststellingen uit het inspectieverslag op en beslist over de verdere erkenning, vergunning of toekenning van subsidies. Het feit dat dat inspectie en besluitvorming gescheiden zijn, wordt functiescheiding genoemd.

Als burger kunt u het verslag van bijvoorbeeld een ziekenhuis, een kinderopvang, een woonzorgcentrum,… inkijken of opvragen bij Zorginspectie. Om privacyredenen zijn inspectieverslagen van personen met een persoonlijk budget of hulpmiddelen niet publiek noch opvraagbaar.

Inspecties leggen soms tekortkomingen, leemten en/of gebreken in regelgeving bloot. Dankzij deze signalerende rol van Zorginspectie kunnen de entiteiten van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin verbeteracties ondernemen. 

Bent u niet tevreden met het verloop van de inspectie? Dan kunt u een klacht indienen. Vul het klachtenformulier online in of stuur uw brief naar de klachtenbehandelaar van Departement Zorg, Koning Albert II-laan 15 bus 497, 1210 Brussel.