Inspectie in instellingen voor schuldbemiddeling

Een Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) of een Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) kan een erkenning krijgen als instelling voor schuldbemiddeling. Zij helpen mensen met financiële problemen om hun budget te beheren en kunnen bemiddelen bij schuldeisers. Er zijn 321 erkende instellingen voor schuldbemiddeling in Vlaanderen (306 OCMW’s, 4 OCMW-verenigingen en 11 CAW's).

Het Steunpunt Mens en Samenleving geeft de meest actuele cijfers rond de hulp- en dienstverlening van de erkende instellingen voor schuldbemiddeling weer. Meer informatie over de instellingen voor schuldbemiddeling en hun werking vindt u op de website van het Departement Zorg.

Meer algemene informatie over inspecteren vindt u op de pagina van Zorginspectie.

Zorginspectie gaat na of de kwaliteit van de zorg in instellingen voor schuldbemiddeling overeenkomt met wat de wetgeving en geformaliseerde afspraken voorschrijven. 

Volgende rechten op hulpverlening worden bevraagd:

• Het recht op informatie over de hulpverlening
• Het recht op inspraak en participatie
• Het recht op een kwaliteitsvolle hulpverlening
• Het recht op een respectvolle bejegening
• Het recht om klachten in te dienen

De inspectie vindt aangekondigd plaats en duurt een dag.
De rechten op hulpverlening worden op 2 vlakken afgetoetst:

• Op beleidsvlak, via een bespreking met de verantwoordelijke
• In de praktijk, via een gesprek met de schuldbemiddelaars. Zorginspectie kijkt daarvoor 4 dossiers na die ze selecteert via een steekproef

Het gaat om een gestandaardiseerde bevraging. De bevraging voor de instellingen voor schuldbemiddeling in de OCMW’s en CAW’s is aangepast aan de eigenheid van de voorzieningen.

Het inspectieverslag van een instelling voor schuldbemiddeling bevat de vaststellingen van de inspecteur. Het verslag heeft volgende doelen:

• Vaststellingen schriftelijk weergeven 
  Het verslag beschrijft de vaststellingen van de inspecteur. Bijvoorbeeld: voldoet de voorziening aan de geïnspecteerde regelgeving
• De voorziening informeren
  Het inspectieverslag informeert de voorziening en de inrichtende macht schriftelijk over de vaststellingen van Zorginspectie.
• Rapporteren aan de inhoudelijk bevoegde entiteit: de afdeling Beleidscoördinatie van het Departement Zorg
• Burgers informeren
  Iedere burger kan een definitief inspectieverslag opvragen via het invulformulier op de website van Zorginspectie of door een schriftelijke vraag te richten aan Zorginspectie, Koning Albert II-laan 15, bus 497, 1210 Brussel.
• Knelpunten signaleren 
  Inspecties leggen tekortkomingen, leemten en/of gebreken in de regelgeving bloot. Door die te signaleren kan de afdeling Beleidscoördinatie van het Departement Zorg verbeteracties ondernemen.

Zorginspectie moedigt voorzieningen aan om open te communiceren over haar vaststellingen.
Voor alle vragen over de inspecties kunt u contact opnemen met contact.zorginspectie@vlaanderen.be.

Na een inspectiebezoek ontvangen de voorziening en de inrichtende macht het ontwerpverslag met de vaststellingen van de inspecteur.

• Reactiemogelijkheid 
  De voorziening krijgt 14 kalenderdagen de tijd om schriftelijk te reageren. Het inspectieverslag wordt pas definitief nadat de voorziening de kans heeft gekregen om te reageren op eventuele onjuistheden in het verslag. Denk aan feitelijke vergissingen, onduidelijk omschreven vaststellingen of foutieve contactgegevens.
• Beslissing door de inspecteur 
  De inspecteur beoordeelt de reactie en beslist of het ontwerpverslag al dan niet wordt aangepast. Als er geen reactie wordt ingediend of als de reactie niet tot wijzigingen leidt, wordt het ontwerpverslag automatisch het definitieve verslag.
• De bevoegde entiteit informeren 
  Na elke inspectie deelt Zorginspectie haar vaststellingen en eventuele reacties met de afdeling Beleidscoördinatie van het Departement Zorg. Die entiteit volgt de vaststellingen uit het inspectieverslag op en beslist of er gevolgen zijn voor de verdere erkenning, vergunning of toekenning van subsidies. Het feit dat inspectie en handhaving gescheiden zijn, noemen we functiescheiding.

• Ondersteuning van het beleid
  Zorginspectie rapporteert niet alleen over individuele voorzieningen, maar neemt ook de taak op zich om, op basis van de inspectievaststellingen, een beeld te schetsen van een sector of een bepaalde problematiek.
• Informatie voor de burger 
  Zorginspectie wil de burger informeren over haar vaststellingen bij inspecties in Vlaamse zorgvoorzieningen. Op die manier levert Zorginspectie een bijdrage aan transparantie over de kwaliteit van de zorg in die voorzieningen.