Inspectie in organisaties voor autonoom vrijwilligerswerk

Onder organisatie voor autonoom vrijwilligerswerk verstaan we die organisaties die hun doel (hoofdzakelijk) nastreven door vrijwilligers in te zetten.

Meer informatie over organisaties voor autonoom vrijwilligerswerk en hun werking vindt u op de website van Departement Zorg.

Zorginspectie gaat na of de kwaliteit van de zorg in organisaties voor autonoom vrijwilligerswerk overeenkomt met wat de wetgeving en geformaliseerde afspraken voorschrijven. Meer algemene informatie over inspecteren vindt u op de pagina van Zorginspectie.

Zorginspectie kijkt 4 aspecten na bij organisaties voor autonoom vrijwilligerswerk:

• Hoe de organisatie werkt, welke netwerken en samenwerkingsverbanden er zijn en of er, behalve met vrijwilligers, ook gewerkt wordt met beroepskrachten
• Waaruit de concrete activiteiten bestaan en voor welke doelgroep er gewerkt wordt
• Of de verzekering voldoet aan de wettelijke bepalingen
• Hoe het beleid ten aanzien van de vrijwilligers eruitziet op het vlak van:
  • rekrutering
  • onthaal en informatie
  • inhoud van de afsprakennota’s
  • opvolging en ondersteuning
  • vorming
  • inspraak in de organisatie.

Nadat een inspecteur een afspraak maakte voor een inspectiebezoek, wordt een mailpdf bestand164.6kb naar de organisatie gestuurd met meer informatie over de inhoud van het inspectiebezoek.

Sinds het besluit van de Vlaamse Regering van 26 februari 2010 is de overheid, voor onbepaalde duur, verantwoordelijk voor de erkenning van organisaties voor autonoom vrijwilligerswerk. Een organisatie die een erkenning aanvraagt, moet dat doen voor 1 september en krijgt een aangekondigde inspectie voor 15 november van dat jaar.

Zorginspectie kan de inspecties van die organisaties in haar jaarlijkse planning opnemen. Daarnaast kan zij erkende organisaties willekeurig opvolgen.

De inspecteur toetst de werking van de organisatie door medewerker(s) te bevragen over de organisatie, werking, verzekering, rekrutering, het onthaal, de opleiding en begeleiding van de vrijwilligers. De inspecteur neemt ook een steekproef van de vrijwilligersdossiers. De inspectie neemt ongeveer een halve dag in beslag.

Ook klachten kunnen het onderwerp uitmaken van een inspectie. Klachtinspecties vinden onaangekondigd plaats en focussen op de klachtelementen.

Het inspectieverslag van een organisatie voor autonoom vrijwilligerswerk bevat de vaststellingen van de inspecteur. Het verslag heeft volgende doelen: 

• Vaststellingen schriftelijk weergeven
  Het verslag beschrijft de vaststellingen van de inspecteur. Bijvoorbeeld: voldoet de organisatie aan de geïnspecteerde regelgeving? 
• De organisatie informeren
  Het inspectieverslag informeert de organisatie en de inrichtende macht schriftelijk over de vaststellingen van de inspecteur.
• Rapporteren aan de afdeling Beleidscoördinatie van het Departement Zorg
• Burgers informeren
  Iedere burger kan een definitief inspectieverslag opvragen via het invulformulier op de website van Zorginspectie of door een schriftelijke vraag te richten aan Zorginspectie, Koning Albert II-laan 15, bus 497, 1210 Brussel.
• Knelpunten signaleren 
  Inspecties leggen tekortkomingen, leemten en/of gebreken in de regelgeving bloot. Door die te signaleren kunnen de entiteiten van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin verbeteracties ondernemen.  

Zorginspectie moedigt de organisaties aan om open te communiceren over haar vaststellingen.

Voor alle vragen over de inspecties kunt u contact opnemen met contact.zorginspectie@vlaanderen.be 

Na een inspectiebezoek ontvangen de organisatie en de inrichtende macht het ontwerpverslag met de vaststellingen van de inspectie.  

• Reactiemogelijkheid 
  De voorziening krijgt 14 kalenderdagen de tijd om schriftelijk te reageren. Het inspectieverslag wordt pas definitief nadat de geïnspecteerde de kans heeft gekregen om te reageren op eventuele onjuistheden in het verslag. Denk aan feitelijke vergissingen, onduidelijk omschreven vaststellingen of foutieve contactgegevens.  
• Beslissing door de inspecteur 
  De inspecteur beoordeelt de reactie en beslist of het ontwerpverslag al dan niet wordt aangepast. Als er geen reactie wordt ingediend of als de reactie niet tot wijzigingen leidt, wordt het ontwerpverslag automatisch het definitieve verslag.  
• De bevoegde entiteit informeren 
  Na elke inspectie deelt Zorginspectie haar vaststellingen en eventuele reacties met de afdeling Beleidscoördinatie van het Departement Zorg. Die entiteit volgt de vaststellingen uit het inspectieverslag op en beslist over de verdere erkenning, vergunning of toekenning van subsidies. Het feit dat inspectie en handhaving gescheiden zijn, noemen we functiescheiding.

• Ondersteuning van het beleid 
  Zorginspectie rapporteert niet alleen over individuele voorzieningen, maar neemt ook de taak op zich om, op basis van de inspectievaststellingen, een beeld te schetsen van een sector of een bepaalde problematiek. 
• Informatie voor de burger
  Zorginspectie wil de burger informeren over haar vaststellingen bij inspecties in Vlaamse zorgvoorzieningen. Op die manier levert Zorginspectie een bijdrage aan transparantie over de kwaliteit van de zorg in die voorzieningen.