Jonge mantelzorgers onderzocht

Voor een schatting van het aantal Vlaamse jonge mantelzorgers, hun profielkenmerken, hun taakopname thuis, hun gezondheid en welzijn sluiten we aan bij de bestaande studie Jongeren en Gezondheid. De resultaten over jonge mantelzorgers worden weergegeven in de vorm van 25 kerncijfers. Meer duiding bij deze cijfers is beschikbaar in het onderzoeksrapport ‘Je bent jong en… je zorgt.’

Tevens werden drie deelonderzoeken over jonge mantelzorgers ingebracht in het onderzoek Loopbanen in het secundair onderwijs (LiSO), die elkaar opvolgen in de tijd. Ten eerste werden aan de leerlingenbevraging, georganiseerd in mei 2018, vragen toegevoegd om jonge mantelzorgers te kunnen identificeren. De focus van dit onderzoek laat toe om de aanwezigheid van jonge mantelzorgers in klassen en scholen te onderzoeken evenals hun schools functioneren. De resultaten van dit deelonderzoek zijn te vinden in het rapport: ‘Mantelzorgers in het Vlaams secundair onderwijs’pdf bestand6.6mb.

Een tweede deelonderzoek bestaat uit een online bevraging. Deze richt zich naar jongeren die in het eerste deelonderzoek aangaven dat ze wonen bij iemand met een langdurige ziekte of handicap. Zij kregen in februari 2019 een uitnodiging met als doel een breder beeld te krijgen van hun zorg- en leefsituatie en (gewenste) ondersteuning. Sommige jonge mantelzorgers die deelnamen aan de online bevraging werden bovendien uitgenodigd voor een verdiepend interview. Dit is het derde deelonderzoek. Ook het perspectief van ouders van jonge mantelzorgers en van schoolprofessionals werd via interviews meegenomen. De focus ligt hier op de belevingswereld en ondersteuningsvoorkeuren van jonge mantelzorgers, hoe leerkrachten met jonge mantelzorgers omgaan en hoe het schoolbeleid al dan niet rekening houdt met jonge mantelzorgers.

De resultaten van deelonderzoek 2 en 3 zijn te vinden in het rapport: ‘De (on-) zichtbare leefwereld van jonge mantelzorgers’.

Een samenvattend artikel met de belangrijkste resultaten van de verschillende onderzoeken kan u vinden in het rapport ‘Jonge mantelzorgers in de kijker’. 

Meer informatie over mantelzorg vindt u hier terug. 

Deze studie wordt uitgevoerd door de onderzoeksgroep Gezondheidsbevordering van de vakgroep Volksgezondheid en Eerstelijnszorg (Universiteit Gent). De studie kadert in de Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) survey. Dit is een internationaal onderzoek dat vierjaarlijks peilt naar de gezondheid, het gezondheidsgedrag en de sociale omgevingen van 11-, 13- en 15-jarige jongeren. In Vlaanderen wordt deze leeftijdsrange uitgebreid en wordt een representatieve steekproef van jongeren uit het vijfde leerjaar lager tot en met het zesde leerjaar secundair onderwijs bevraagd via Vlaamse en Nederlandstalige Brusselse scholen.

LiSO is een onderzoekslijn van het Steunpunt Onderwijsonderzoek. De LiSO-onderzoekers aan de KU Leuven volgen sinds 2013 een grote cohorte leerlingen van bij de start van het secundair onderwijs tot ze de overstap maken naar de arbeidsmarkt of het hoger onderwijs. Deze ‘LiSO-leerlingen’ krijgen toetsen wiskunde en begrijpend lezen en ze vullen jaarlijks een vragenlijst in over onder meer hun schoolwelbevinden, motivatie en betrokkenheid. Hun ouders bieden via een vragenlijst inzicht in de thuissituatie. Ook hun klastitularissen en vakleerkrachten leveren informatie aan. De data laten onderzoek toe naar onder meer studiekeuzes, leerwinst en de evolutie van niet-cognitieve kenmerken.