Lokaal preventiebeleid
Voor de realisatie van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling 'De Vlaming leeft gezonder in 2025' voorziet het strategisch plan in het versterken van het lokale beleid om overal te komen tot ‘gezonde gemeenten', het meer inzetten op terreinwerk en in initiatieven om de sociale ongelijkheid in preventie te verminderen. Op 17 mei 2024 keurde de Vlaamse Regering een besluit goed dat het besluit van de Vlaamse regering van 30 januari 2009 betreffende de Logo’s wijzigt. Dit maakt een structurele ondersteuning van intergemeentelijke preventiewerkingen mogelijk. Momenteel zijn er in Vlaanderen een 45-tal intergemeentelijke preventiewerkingen actief.
Structurele ondersteuning van intergemeentelijke preventiewerkingen
Een financiële ondersteuning voor lokale besturen
Er wordt 1,5 miljoen euro vrijgemaakt om lokale besturen een financiële stimulans te geven als ze samen met ten minste één aanpalende gemeente binnen een eerstelijnszone, een lokale preventiewerking uitbouwen. Het bedrag van de subsidie bedraagt 3.000 euro per gemeente, vermeerderd met een bedrag per inwoner. Het aantal inwoners dat in aanmerking komt voor subsidie wordt ‘gewogen’. Dit betekent dat inwoners die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming in het kader van het RIZIV, dubbel worden geteld. Het bedrag per gewogen aantal inwoners bedraagt 0,08 euro. Het subsidiebedrag wordt jaarlijks geïndexeerd (sinds 2019).
Aan die bijkomende gereglementeerde subsidie zijn voorwaarden verbonden:
- de samenwerkende gemeenten voorzien elk zelf in een cofinanciering die minstens even groot is als die van de Vlaamse Gemeenschap;
- engageren zich om met de voorziene subsidie en de eigen inbreng, personeel in te zetten voor de lokale preventiewerking.
De intergemeentelijke preventiewerker
De intergemeentelijke preventiewerker bestaan er in bij te dragendraagt bij tot het realiseren van de beleidsdoelstellingen van het Vlaamse preventieve gezondheidsbeleid en van de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen in het bijzonder, door methodieken toe te passen (zie: www.preventiemethodieken.be). De gemeenten kiezen zelf op welke preventiethema’s ze prioritair inzetten.
De gemeenten stellen een beheerder aan voor de intergemeentelijke preventiewerking en de gemeenten in het samenwerkingsverband bepalen autonoom waar de preventiewerker tewerkgesteld wordt. De gemeenten kunnen zelf het werkgeverschap opnemen, of ze kunnen dit toewijzen aan een andere organisatie. Ook de standplaats van de preventiewerker wordt binnen het samenwerkingsverband overeengekomen. Gemeenten bepalen ook zelf welk profiel ze gebruiken in termen van opleiding en anciënniteit, zolang het gaat om personen met de nodige competenties op het gebied van preventie.
De intergemeentelijke preventiewerking kan rekenen op het Logo voor een gedegen inhoudelijke ondersteuning.
“Collega’s Heidi en Shauny (van het Logo) en intergemeentelijk preventiewerker (IGP) Elies zetten hun schouders mee onder dit traject, dat in de vier basisscholen van Wommelgem loopt. “Enkele jaren geleden kwam vanuit het scholenoverleg en het lokaal bestuur de vraag om te werken rond het mentaal welbevinden van leerlingen. Doordat er een IGP actief is in Wommelgem, konden we met deze vraag meteen aan de slag”, aldus Heidi.” (Logozine 2023)
Interesse? De aanvraagprocedure
Lokale besturen die een subsidie willen ontvangen voor hun intergemeentelijke preventiewerking moeten dit melden bij het Departement Zorg en de nodige informatie bezorgen via dit formulier:
Engagementsverklaring voor een lokale preventiewerkingdoc bestand178.4kb
Het Logo kan hierbij ondersteuning bieden.
Meer informatie is te verkrijgen via preventiefgezondheidsbeleid@vlaanderen.be.
De liaisons zijn :
- Bert Mostien: Provincies Oost- en West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant rego Logo Zenneland: bert.mostien@vlaanderen.be - 0472 24 77 99
- Jolijn Van Gorp: Provincies Antwerpen en Limburg en Vlaams-Brabant regio Logo Oost-Brabant: jolijn.vangorp@vlaanderen.be - 0491 99 60 49
Veelgestelde vragen
- Wat is het verschil tussen het Logo-preventiewerk en dat van de intergemeentelijke preventiewerker?
De Logo-medewerker
- werkt pro-actief naar de verschillende preventieorganisaties in de Logo-regio;
- maakt preventieorganisaties wegwijs in alle preventiemethodieken;
- moedigt preventieorganisaties aan de preventiemethodieken toe te passen binnen hun eigen werking en beleid;
- verwijst door naar de intergemeentelijke preventiewerking of ander terreinwerk indien een preventieorganisatie interesse heeft;
- neemt de eerstelijnsfunctie op binnen het medisch milieukundig netwerk voor milieugerelateerde gezondheidsproblemen;
- ondersteunt lokale besturen bij het uitwerken en opvolgen van hun lokale preventieve gezondheidsbeleid, onder meer via de preventiemethodiek gezonde gemeente.
De intergemeentelijke preventiewerker - werkt vraaggestuurd voor een lokaal bestuur en in functie van lokale noden en behoeften;
- werkt rechtstreeks naar doelgroepen/levensdomeinen of settings;
- fungeert als trekker voor initiatieven binnen de lokale context en lokale netwerkvorming;
- werkt zeer laagdrempelig, dichtbij en ingebed in de gemeente, de gemeentelijke structuur en de lokale organisatie
- levert gratis dienstverlening, of tegen een lage, transparante prijs, zonder wachttijden
- is aanspreekpunt voor het Logo
- wordt inhoudelijk ondersteund door het Logo, CGG-preventiewerkers of andere Vlaamse partnerorganisaties voor thematische onderwerpen.
- Zullen de lokale besturen ook inhoudelijk ondersteund worden als zij een preventiewerker in dienst nemen?
Er wordt een degelijke ondersteuningsstructuur voorzien. De Logo’s hebben nu al de opdracht om lokale besturen te ondersteunen in hun uitbouw van een gezondheidsbeleid. Afhankelijk van de lokaal gekozen gezondheidsthema’s kunnen andere partners (organisaties met terreinwerking en partnerorganisaties) in het ondersteuningstraject betrokken worden. Zo kan bijvoorbeeld voor het thema drug- en alcoholpreventie (en vroeginterventie) een beroep gedaan worden op de CGG-preventiewerkers voor inhoudelijke ondersteuning.