Rapport: Effecten van natuurblootstelling, natuurcontact, natuurbeleving en natuurverbondenheid op gezondheid bij kinderen en jongeren.
Dit rapport onderzoekt hoe de natuurlijke omgeving de gezondheid en ontwikkeling van kinderen beïnvloedt, met een focus op natuurcontact, natuurbeleving en natuurverbondenheid.
Bij kinderen die blootgesteld worden aan natuur wordt de emotionele veerkracht versterkt en het werkgeheugen, de cognitieve ontwikkeling en de gedragsontwikkeling positief beïnvloed. Effectief natuurcontact biedt daarbij o.a. door het toenemend gevarieerd spelgedrag extra voordelen voor het mentale en fysieke welzijn. Kinderen die regelmatig buiten spelen, ontwikkelen namelijk een beter zelfvertrouwen, een sterkere sociale band met anderen en voelen zich gelukkiger. Natuurcontact is een nauwere vorm van natuurblootstelling. Het houdt het effectief waarnemen van de natuur (zien, ruiken, voelen) of het effectief vertoeven binnen de grenzen van een groengebied in en niet louter de aanwezigheid van natuur.
Natuurbeleving gaat nog een dimensie dieper en verwijst naar de manier waarop mensen de natuur ervaren en beleven; het is een gevolg van natuurinteracties en een subjectief gegeven waarbij iemand zich als onderdeel ziet van de natuurlijke omgeving. Natuurbeleving kan variëren van een oppervlakkige waarneming tot een diepgaande ervaring zoals een gevoel van verwondering of rust in de natuur. Het gaat om de emoties en zintuigelijke indrukken voortvloeiend uit direct natuurcontact.
Herhaaldelijke natuurbelevingen kunnen uitgroeien tot echte natuurverbondenheid. Vanuit de veerkrachtversterkende gevolgen van natuurverbondenheid voelen kinderen zich beter in hun vel, hebben ze een gevoel van eigenwaarde en verhoogt hun sociaal welzijn. Natuurverbondenheid lijkt een krachtige voorspeller van het mentaal welbevinden bij kinderen. Kinderen die zich sterk verbonden voelen met de natuur, zijn doorgaans gelukkiger, ervaren minder stress en ontwikkelen vaker een milieubewuste houding.
Natuurverbondenheid heeft een verdiepend effect op de positieve gevolgen van natuurcontact en natuurbeleving op het mentaal welbevinden van kinderen.
Binnen het preventief gezondheidsbeleid is het daarom belangrijk om in te zetten op het frequent in contact brengen van de kinderen met de natuur, waarbij ze de tijd krijgen om deze met al hun zintuigen te ervaren. Het aanbieden van natuurbeleving op een manier die natuurverbondenheid stimuleert, kan bijdragen aan een sterker positief gezondheidseffect.
Praktische materialen afgeleid uit de literatuurstudie "natuureffecten op gezondheid kinderen".
- Rapportpdf bestand5.4mb
- Samenvatting rapportpdf bestand3.1mb
- Factsheet
- (hier wordt later verder aangevuld met generieke en settingspecifieke aanbevelingen en richtlijnen voor de settings onderwijs, lokale besturen, vrije tijd en kinderopvang)
