Fijn stof

Fijn stof is een belangrijk onderdeel van luchtvervuiling. Het bestaat uit zeer kleine, onzichtbare stofdeeltjes in de lucht. Men spreekt van fijn stof wanneer de stofdeeltjes kleiner zijn dan 10 micrometer. Vergelijk het met een zandkorrel: die meet 90 micrometer. U ziet fijn stof dus niet met het blote oog. De stofdeeltjes komen in de lucht terecht door onder andere brandende kachels, uitlaatgassen van auto’s en uitlaatgassen van de industrie.

Op basis van de grootte van de stofdeeltjes maakt men een onderscheid tussen: 

• PM₁₀: dit zijn deeltjes met een diameter kleiner of gelijk aan 10 µm.
• PM_2,5: dit zijn deeltjes met een diameter kleiner of gelijk aan 2,5 µm. 
• Ultrafijn stof (UFP): dit zijn de allerfijnste deeltjes, ze hebben een diameter kleiner of gelijk aan 100 nm.

Fijn stof komt zowel in binnen- als buitenlucht voor, en kan ingeademd worden.

Langdurige blootstelling aan fijn stof kan problemen veroorzaken aan: 

• luchtwegen: hoest, kortademigheid, astma en luchtwegaandoeningen
• bloedvaten: vaatvernauwing en bloedstolling
• hart: verhoogde hartslag

Daarnaast kan fijn stof op lange termijn een rol spelen in de ontwikkeling van chronische ziektes zoals sommige kankers. 

In Vlaanderen is fijn stof de belangrijkste bron van ziekte door milieuvervuiling. Een Vlaming blijft gemiddeld 15 maanden minder lang gezond door de blootstelling aan fijn stof.

• Beperk uw blootstelling wanneer u buiten gaat joggen of fietsen: 
  • Ga niet joggen of fietsen langs drukke straten met veel verkeer of hou zoveel mogelijk afstand van het verkeer;
  • Vermijd de spitsuren;
  • Zoek de natuur, een bos of park op wanneer u gaat joggen;
  • Zoek rustige straten of fietssnelwegen op wanneer u gaat fietsen;
  • Na regenbuien is de lucht zuiverder.
• Beperk de bronnen van fijn stof in huis:
  • Rook niet in huis;
  • Gebruik geen theelichtjes kaarsen, geurstokjes of wierook;
  • Denk na of u echt een gasfornuis, open haard, pelletkachel of verplaatsbaar petroleumkacheltje nodig hebt;
  • Wanneer u aan een drukke straat woont, open dan bij voorkeur de ramen aan de tegenoverliggende zijde van de straatkant of vermijd spitsmomenten voor verluchting.
• Zorg elke dag voor verse lucht in de woning:
  • Open de ramen;
  • Gebruik een dampkap als u kookt;
  • Schakel uw ventilatiesysteem in en laat ventilatieroosters openstaan.
     

Een gezondheidskundige advieswaarde (GAW) geeft een grens aan waarbij langdurige blootstelling aan een stof geen of nauwelijks negatieve effecten heeft op de gezondheid. Er zijn GAW's voor zowel PM₁₀ als PM_2,5 in buitenlucht afgeleid, die gelden voor chronische inhalatie.