Inspectie in centra voor herstelverblijf

Centra voor herstelverblijf bieden in een aangepaste infrastructuur tijdelijk opvang en revalidatie. Gebruikers kunnen er terecht na een ziekenhuisopname of langdurige onderbreking van de normale activiteiten door bijvoorbeeld een heelkundige ingreep of een behandeling voor een ernstige aandoening. Ze hebben tijdelijk geen medische zorg van een ziekenhuis nodig. In bepaalde situaties kan de gebruiker samen met een begeleider (partner of mantelzorger) in het centrum voor herstelverblijf verblijven.

Zorginspectie gaat na of de kwaliteit van de zorg in een centrum voor herstelverblijf overeenkomt met wat de wetgeving en geformaliseerde afspraken voorschrijven. Meer informatie over inspecteren vindt u op de pagina van Zorginspectie.

Zorginspectie is niet bevoegd om (de kwaliteit van) het individuele medische en therapeutische handelen te beoordelen. De focus van Zorginspectie ligt op de organisatie van de zorg en de maatregelen die de voorziening en haar medewerkers nemen om de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van de zorggebruikers zo goed mogelijk te garanderen.

De inspecties vinden plaats in het centrum voor herstelverblijf. Zorginspectie wil kunnen vaststellen hoe de dagelijkse werking verloopt. Inspecties zijn daarom in principe onaangekondigd. De meeste inspecties vinden overdag, op weekdagen plaats, maar kunnen op indicatie ook op minder gebruikelijke momenten zoals ’s avonds, ’s nachts of tijdens het weekend plaatsvinden.

De inspecteur gebruikt een gestructureerd en intern afgestemd inspectie-instrument, onderverdeeld in verschillende modules. Niet alle modules komen tijdens elk inspectiebezoek aan bod. Het doel van het inspectiebezoek (zie verder: soorten inspecties), de interne afspraken daarover en wat er zich tijdens het inspectiebezoek aandient, bepalen de keuze van de bevraagde modules.

Afhankelijk van de bevraagde modules baseert de inspecteur zich voor zijn vaststellingen op verschillende bronnen zoals:

• observaties
• inzage in documenten
• bevraging van zorggebruikers en/of familieleden
• bevraging van medewerkers en/of verantwoordelijken

Toezicht bij een nieuw centrum voor herstelverblijf

Bij de ingebruikname van een nieuw centrum voor herstelverblijf moeten heel wat processen opgestart worden. We denken bijvoorbeeld aan een stabiele personeelsploeg met deskundige medewerkers opbouwen, gebruikersdossiers uitwerken, communicatielijnen bepalen, de zorg en revalidatie vlot laten verlopen…

Zorginspectie wil dat opstartproces van dichtbij opvolgen, zodat problemen en zaken die bijgestuurd moeten worden, tijdig gesignaleerd worden. Daartoe wordt er na de opening van een nieuw centrum voor herstelverblijf minstens 1 inspectiebezoek georganiseerd.

Structureel toezicht

Zorginspectie streeft ernaar om elk erkend centrum voor herstelverblijf om de 4 jaar te inspecteren. Met dat toezicht wil Zorginspectie een continue aanwezigheid in de sector realiseren om zicht te blijven houden op de kwaliteit van de zorg en de werking binnen de centra voor herstelverblijf.

Tijdens een structureel toezicht worden minstens de basismodules van het instrument geïnspecteerd. Daarnaast kunnen andere aspecten aan bod komen. Dat wordt onder meer bepaald door de vaststellingen bij vorige inspectiebezoeken of door wat zich aandient tijdens het inspectiebezoek zelf.

Opvolging inbreuken

In de periode tussen 2 inspecties structureel toezicht kunnen inspecties van inbreuken worden gepland. Tijdens die inspecties gaan we na in welke mate eerder vastgestelde inbreuken werden geremedieerd. De termijn waarbinnen de opvolging plaatsvindt, is afhankelijk van de aard van de vastgestelde inbreuken.

Wijziging modaliteiten van erkenning

Als de modaliteiten van de erkenning wijzigen, kunnen er specifieke inspectiebezoeken plaatsvinden: bij uitbreiding van de erkende capaciteit, realisatie van een vervangingsnieuwbouw, wijziging van locatie, overname…

Thematische inspecties

Tijdens een thematische inspectie worden bepaalde thema’s gericht geïnspecteerd. De keuze van de thema’s is gebaseerd op specifieke risico’s voor de doelgroep, maatschappelijke relevantie… 

Klachtinspecties

Klachten over centra voor herstelverblijf kunnen worden gemeld bij de Woonzorglijn van het Departement Zorg. Naar aanleiding van een klacht kan Zorginspectie een inspectie uitvoeren.

Inspecties van ernstige gebeurtenissen

Wanneer Zorginspectie en/of de afdeling Woonzorg van het Departement Zorg meldingen ontvangen over een ernstige gebeurtenis in een voorziening, wordt in onderling overleg afgewogen of een inspectie door Zorginspectie nodig is. Een ernstige gebeurtenis kan zowel persoonsgerelateerd zijn (bijvoorbeeld een vermiste bewoner, grensoverschrijdend gedrag) als niet-persoonsgerelateerd zijn (zoals brand).

Opvolging handhavingsmaatregelen

De afdeling Woonzorg van het Departement Zorg staat in voor de handhaving van woonzorgcentra en kan maatregelen nemen (bijvoorbeeld een concrete beschermende maatregel, schorsen/intrekken van de erkenning). Zorginspectie volgt ter plaatse op of het centrum voor herstelverblijf de opgelegde maatregel opneemt.

Het inspectieverslag van een centrum voor herstelverblijf bevat de vaststellingen van het inspectiebezoek. Het verslag heeft volgende doelen: 

• Vaststellingen schriftelijk weergeven  
  Het verslag beschrijft de vaststellingen van de inspecteur. Bijvoorbeeld: voldoet de voorziening aan de geïnspecteerde regelgeving? 
• De voorziening informeren
  Het inspectieverslag informeert de voorziening en de inrichtende macht schriftelijk over de vaststellingen van Zorginspectie. 
• Rapporteren aan de inhoudelijk bevoegde entiteit: de afdeling Woonzorg van het Departement Zorg
• Burgers informeren
  Iedere burger kan een definitief inspectieverslag opvragen via het invulformulier op de website van Zorginspectie of door een schriftelijke vraag te richten aan Zorginspectie, Koning Albert II-laan 15, bus 497, 1210 Brussel.
• Knelpunten signaleren 
  Inspecties leggen tekortkomingen, leemten en/of gebreken in de regelgeving bloot. Door die te signaleren kunnen de entiteiten van het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin verbeteracties ondernemen.  

Hier vindt u het verslagsjabloonpdf bestand699.8kb dat gebruikt wordt bij de inspecties in de centra voor herstelverblijf.

Zorginspectie moedigt de voorzieningen aan om open te communiceren over haar vaststellingen. 
Voor alle vragen over de inspecties kunt u contact opnemen met contact.zorginspectie@vlaanderen.be 

Na een inspectiebezoek ontvangen de voorziening en de inrichtende macht het ontwerpverslag met de vaststellingen van de inspectie.  

• Reactiemogelijkheid 
  De voorziening krijgt 14 kalenderdagen de tijd om schriftelijk te reageren. Het inspectieverslag wordt pas definitief nadat de geïnspecteerde de kans heeft gehad om te reageren op eventuele onjuistheden die in het verslag zijn opgenomen. Denk aan feitelijke vergissingen, onduidelijk omschreven vaststellingen of foutieve contactgegevens.  
• Beslissing door de inspecteur 
  De inspecteur beoordeelt de reactie en beslist of het ontwerpverslag al dan niet wordt aangepast. Als er geen reactie wordt ingediend of als de reactie niet tot wijzigingen leidt, wordt het ontwerpverslag automatisch het definitieve verslag.  
• De bevoegde entiteit informeren 
  Na elke inspectie deelt Zorginspectie haar vaststellingen en eventuele reacties met de afdeling Woonzorg van het Departement Zorg. Die entiteit volgt de vaststellingen uit het inspectieverslag op en beslist of er gevolgen zijn voor de verdere erkenning, vergunning of toekenning van subsidies. Het feit dat de inspectie en handhaving gescheiden zijn, noemen we functiescheiding.

• Ondersteuning van het beleid 
  Zorginspectie rapporteert niet alleen over individuele voorzieningen, maar neemt ook de taak op zich om, op basis van de inspectievaststellingen, een beeld te schetsen van een sector of een bepaalde problematiek.   
• Informatie voor de burger 
  Zorginspectie wil de burger informeren over haar vaststellingen bij inspecties in Vlaamse zorgvoorzieningen. Op die manier levert Zorginspectie een bijdrage aan transparantie over de kwaliteit van de zorg in die voorzieningen.