Vlaamse Sociale Bescherming

U woont in het Brussels Gewest en werkt in het buitenland

Woont u in Brussel, maar werkt u in het buitenland (een zogeheten "uitgaande grensarbeider")? En bent u op 1 januari sociaal verzekerd in een andere lidstaat van de EU, EER of in Zwitserland (op basis van de Europese Verordening 883/04)? Dan kunt u kiezen om al dan niet aan te sluiten (hierop zijn wel enkele uitzonderingen). Dat geldt ook als u een niet-beroepsactieve uitgaande grensarbeiders bent die geniet van een ouderdomspensioen, een overlevingspensioen of een rente. Bent u buitenlands sociaal verzekerd geworden door een overlevingspensioen, dan kunt u zorgpremies die u betaald hebt, niet terugvorderen.

Bewijs uw statuut als uitgaande grensarbeider

Als inwoner van Brussel, hoeft u de vrijstelling enkel te bewijzen als u aangesloten bent bij een zorgkas. 

Bent u niet aangesloten bij een zorgkas, dan hoeft u niets te ondernemen.

Hoe aansluiten

Aansluiten met betaling van de premie

U kan ervoor kiezen om aan te sluiten bij de Vlaamse sociale bescherming, door de betaling van een jaarlijkse zorgpremie aan uw zorgkas.
Kiest u ervoor om aan te sluiten bij een zorgkas en de premie te betalen, dan kan u beroep doen op al de voordelen van de Vlaamse sociale bescherming:

  • het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden
  • het zorgbudget voor mensen met een handicap (dit zorgbudget kan u niet aanvragen, het wordt enkel toegekend aan vaste groepen van personen die aan bepaalde voorwaarden voldoen)
  • bij aankoop of huur van een mobiliteitshulpmiddel: een tussenkomst die de zorgkas uitbetaalt aan de erkende verstrekker van het hulpmiddel
  • bij verblijf in een Vlaams woonzorgcentrum, centrum voor kortverblijf of dagverzorgingscentrum: een tussenkomst die de zorgkas uitbetaalt aan deze voorziening

Later aansluiten met een wachttijd

Sinds 1 januari 2022 geldt er een wachttijd van 5 jaar voor de zorgbudgetten, als u als uitgaande grensarbeider al eerder kon aansluiten, maar dit niet deed.

Dit betekent dat u bij zo’n laattijdige aansluiting gedurende een periode van 5 ononderbroken jaren, die onmiddellijk voorafgaan aan de datum waarop uw recht op een zorgbudget ingaat:

1. ofwel bij een zorgkas aangesloten moet zijn;
2. ofwel sociaal verzekerd moet zijn in een andere EU- of EER-lidstaat, of in Zwitserland (let op, sociaal verzekerd zijn in België telt niet mee);
3. ofwel voldoen aan een combinatie van beide vorige voorwaarden.

Aansluiten zonder betaling van de premie

Wilt u geen premie betalen, dan moet u in bepaalde situaties toch aansluiten bij een zorgkas als u verblijft in een Vlaams woonzorgcentrum, dagverzorgingscentrum of centrum voor kortverblijf.

Dit heet een "administratieve" aansluiting.
Dankzij deze administratieve aansluiting kan de zorgkas een tussenkomst uitbetalen aan de voorziening waar u verblijft. Het gaat dus niet om tussenkomsten die u zelf ontvangt.

Bij deze aansluiting moet u dus geen premie betalen aan uw zorgkas. U kan dan ook geen beroep doen op de zorgbudgetten , of op de tussenkomst voor een mobiliteitshulpmiddel via de Vlaamse sociale bescherming.

U bent ten laste van uitgaande grensarbeiders

Bent u ten laste van een uitgaande grensarbeider? En bent u dus op basis van een afgeleid recht onderworpen aan de sociale zekerheid van een andere EU- of EER-lidstaat, of van Zwitserland? Dan kan u, net als de uitgaande grensarbeider zelf, kiezen om al dan niet aan te sluiten bij de Vlaamse sociale bescherming.

Uitzonderingen

In deze gevallen wordt u niet als een uitgaande grensarbeider beschouwd, en hebt u als inwoner van Brussel de keuze om al dan niet aan te sluiten:

  • U werkt als zelfstandige (in hoofdberoep of in bijberoep) in België en als loontrekkende in het buitenland. U wordt dan als zelfstandige in België verzekerd voor de ziekteverzekering en dus ook voor de Vlaamse sociale bescherming
  • U bent onterecht onderworpen aan de sociale zekerheid van twee landen (België en een ander lidstaat). Als u zowel in België als in het buitenland als loontrekkende werkt en in België woont, dan bent u verzekerd in België.
  • U bent een gewezen grensarbeider die recht heeft op een Belgisch pensioen en op een pensioen uitgekeerd door een andere lidstaat. 
  • U bent gepensioneerd en niet gerechtigd op het formulier E121 om bij een Belgisch ziekenfonds aan te sluiten. 
  • U woont in België en krijgt een pensioen of rente van een andere lidstaat, maar u oefent wel als zelfstandige of loontrekkende een beroep uit in België of u krijgt een werkloosheidsuitkering in België. Een voorbeeld van dergelijke situatie is iemand die recht heeft op een pensioen uit een andere lidstaat, waar de pensioenleeftijd lager ligt dan in België en die in België werkt als zelfstandige of als loontrekkende (en dan werkloos wordt). In dat geval bent u verzekerd voor de Belgische ziekteverzekering en kan u dus aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming.
  • U bent sociaal verzekerd in Andorra, Monaco, San Marino of Vaticaanstad. Bent u sociaal verzekerd in Liechtenstein, dan bent u wel uitgaande grensarbeider.

U bent niet langer uitgaande grensarbeider

Verliest u in de loop van een jaar je statuut van buitenlands verzekerde, en was u nog niet aangesloten, dan hebt u nog steeds de keuze of u al dan niet wil aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming.

Om aan te sluiten betaalt u een zorgpremie aan een zorgkas. U kiest zelf welke zorgkas u daarvoor neemt. U hebt tijd om de zorgpremie te betalen tot en met 31 december van het tweede jaar nadat u het statuut van buitenlands verzekerde verloren hebt.

U komt in Brussel wonen in de loop van een referentieperiode

Bent u buitenlands verzekerd? En bent u in de loop van een jaar in Brussel komen wonen? Dan wordt gekeken naar de situatie op 1 januari van het jaar dat volgt op uw verhuis naar Brussel. Als u op die datum beroepsactief, buitenlands verzekerd bent, dan kan u ervoor kiezen om al dan niet aan te sluiten. 

Voorbeeld: X is uitgaande grensarbeider en komt op 1 juni 2024 in Brussel wonen. Op 1 januari 2024 woonde X nog niet in Brussel. Op referentiedatum 1 januari 2025 echter wordt vastgesteld dat mijnheer X vrijwillig kan aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming. Die vaststelling geldt dan voor de periode 1 januari 2024 tot 31 december 2024 én voor de periode 1 januari 2025 tot 31 december 2025.