Hervorming van de palliatieve zorg in Vlaanderen

Het Departement Zorg wil de fundamenten van de hervorming van de eerste lijn gebruiken om de palliatieve zorg in Vlaanderen te hervormen. Zo is het de bedoeling om de opdrachten, financiering en werking van de palliatieve zorg volledig te richten op geïntegreerde zorg waarbij de persoon en diens omgeving centraal staan, met aandacht voor subsidiariteit, versterking van de eerste lijn, kwaliteit en kostenefficiëntie.

Om dit mogelijk te maken, moest Het Departement Zorg een visie en actieplan opstellen waarin het traject voor de hervorming van de palliatieve zorg werd uitgewerkt. In 2022 startte het departement, samen met een groep stakeholders uit zowel de palliatieve sector als de brede eerste lijn, een participatief traject op .

Tijdens een vijftal werksessies definieerden ze een gemeenschappelijke visie rond de hervorming van de palliatieve zorg, waarin de toekomst (TO BE situatie) van de palliatieve zorg in Vlaanderen werd bepaald.

Dit resulteerde in een visienota pdf bestand1.1mbopgebouwd rond 4 pijlers:

• De palliatieve persoon staat steeds centraal;
• Er wordt ingezet op toegankelijkheid en sensibilisering, zowel bij zorgverleners als bij het grote publiek;
• Er is een tijdige detectie, zorgvuldige beoordeling en tijdige behandeling van de zorg- en ondersteuningsnoden van de palliatieve persoon;
• Zorgcontinuïteit is belangrijk: reguliere zorg en palliatieve zorg vormen één geheel.

Palliatieve zorg moet integraal deel uitmaken van het zorg- en ondersteuningsplan van iedere persoon, zodat alle betrokken welzijns- en zorgaanbieders optimaal kunnen samenwerken in functie van de wensen en noden van de palliatieve persoon.

Daarnaast is er ook extra aandacht voor de mantelzorgers en de naasten. Ook hun noden en wensen zijn belangrijk bij het uitwerken van zorg op maat en ook hun keuzes en grenzen moeten daarbij gerespecteerd worden.

Om deze visie te realiseren werd eind 2023 een actie- en transitieplanpdf bestand922.7kb opgemaakt dat uit 12 actielijnen bestaat. Aangezien palliatieve zorg niet gezien wordt als een apart zorgtraject maar integraal deel uitmaakt van een geïntegreerd zorgtraject, besliste het Departement Zorg om het actie- en transitieplan vorm te geven aan de hand van de principes van geïntegreerde zorg, waarin vier pijlers (een georganiseerd ecosysteem, duidelijke rollen en opdrachten, opleiding en sensibilisering, en ondersteunende tools en data) met elkaar geconnecteerd worden door methodiekontwikkeling. Het geheel wordt ondersteund door een correcte erkenning, financiering en regelgeving.

Lees de volledige visienota pdf bestand1.1mben het bijhorende actieplanpdf bestand922.7kb.

Na de zomer van 2024 werd de doorstart gegeven voor het transitieprogramma, waarin het actie- en transitieplan wordt uitgewerkt. Voor de uitwerking wordt een beroep gedaan op drie verschillende werkvormen:

• Werkgroepen onder leiding van het Departement Zorg, waarbij geïdentificeerde stakeholders (uit de palliatieve sector of de brede eerste lijn) betrokken zijn;
• Een consortium waarin de gespecialiseerde palliatieve sector vertegenwoordigd is (alle 15 regio’s);
• Werkgroepen binnen het Departement Zorg.

In een eerste fase focussen de werkgroepen en het consortium op het professionaliseren van de palliatieve netwerkverbanden door o.a.:

• De vooropgestelde rollen en opdrachten te officialiseren in regelgeving;
• De financiering hierop aan te passen;
• De netwerken te ondersteunen in de transformatie (o.a. nieuw personeelskader, opleiding coaching, begeleiding bij fusie …);
• …
   

• Toelichting transitieprogramma palliatieve zorg
• Actie- en transitieplan hervorming palliatieve zorg Vlaanderenpdf bestand922.7kb 
• Visienota ‘Hervorming van de palliatieve zorg in Vlaanderen’ – 14 oktober 2023pdf bestand1.1mb
• Webinar hervorming palliatieve zorg voor eerstelijnsactoren – 21 september 2023
• Presentatie webinar – 21 september 2023pdf bestand1.5mb