Inspectie in diensten voor gezinszorg

Een dienst voor gezinszorg staat in voor:

• persoonsverzorging
• huishoudelijke hulp
  • de zorg voor kleding en linnen, met als activiteiten: wassen, strijken en verstellen
  • de zorg voor woon- en leefklimaat, met als activiteiten: leefruimten hygiënisch onderhouden, bedden opmaken en verschonen, zorgen voor planten in de woning en zorgen voor huisdieren
  • boodschappen doen en koken
• schoonmaakhulp
  • poetsen, stof afnemen en stofzuigen…
  • hulp voor jonge gezinnen bij de verzorging van de kinderen en het huishouden

Sommige diensten bieden ook het volgende aan:

• hulp bij karweitjes in en rond het huis (kleine reparaties, schilderen of behangen)
• oppas

Sommige diensten hebben een bijkomende erkenning als centrum voor dagopvang.

Meer algemene informatie over inspecteren vindt u op de pagina van Zorginspectie.

Zorginspectie gaat na of de kwaliteit van de zorg in de verenigingen overeenkomt met wat de wetgeving en geformaliseerde afspraken voorschrijven. U vindt daarover meer informatie op de website van het Departement Zorg.

Zorginspectie is niet bevoegd om (de kwaliteit van) het individuele medische en therapeutische handelen te beoordelen. De focus van Zorginspectie ligt op de organisatie van de zorg en de maatregelen die de voorziening en haar medewerkers nemen om de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van de zorggebruikers zo goed mogelijk te garanderen.

Op 20 juni 2017 stelde Zorginspectie een nieuwe toezichtmodel voor de (toenmalige) diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorgppt bestand337.2kb voor. Die manier van werken wordt voortgezet bij de (huidige) diensten voor gezinszorg.

Zorginspectie kan volgende inspecties uitvoeren: 

• inspecties van nieuwe diensten: daarbij ligt de nadruk van de inspectie op de kwaliteit van de zorg bij de diensten voor gezinszorg, de overeenstemming met geldende erkenningsvoorwaarden en het kwaliteitssysteem.
• thematische inspecties: doelgerichte, specifieke inspecties in een steekproef van bestaande en erkende diensten. Telkens wordt vooraf gecommuniceerd over het thema. De thema’s ‘continuïteit en flexibiliteit’ en ‘preventie’ kwamen in voorgaande jaren aan bod. 
• opvolgingsinspecties: deze inspecties vinden niet met een vaste regelmaat plaats. De frequentie en inhoud van inspectiebezoeken worden vastgelegd in overleg met de afdeling Woonzorg van het Departement Zorg.
• klachtonderzoek: klachten kunnen worden ingediend bij de afdeling Woonzorg van het Departement Zorg. Op hun vraag kan Zorginspectie een klachtinspectie uitvoeren. 
• onderzoek van ernstige gebeurtenissen.

Inspecties vinden in deze diensten in principe aangekondigd plaats, naargelang het thema en het doel van het inspectiebezoek.

Het inspectieverslag van een dienst voor gezinszorg bevat de vaststellingen van de inspecteur. Het verslag heeft volgende doelen: 

• Vaststellingen schriftelijk weergeven
  Het verslag beschrijft de vaststellingen van de inspecteur. Bijvoorbeeld: voldoet de voorziening aan de geïnspecteerde regelgeving? 
• De voorziening informeren
  Het inspectieverslag informeert de voorziening en de inrichtende macht schriftelijk over de vaststellingen van Zorginspectie. 
• Rapporteren aan de inhoudelijk bevoegde entiteit: de afdeling Woonzorg van het Departement Zorg
• Burgers informeren
  Iedere burger kan een definitief inspectieverslag opvragen via het invulformulier op de website van Zorginspectie of door een schriftelijke vraag te richten aan Zorginspectie, Koning Albert II-laan 15, bus 497, 1210 Brussel.
• Knelpunten signaleren 
  Inspecties leggen tekortkomingen, leemten en/of gebreken in de regelgeving bloot. Door die te signaleren kan de afdeling Woonzorg van het Departement Zorg verbeteracties ondernemen.  

We publiceren ook het verslagsjabloonpdf bestand1.2mb dat gebruikt wordt bij de inspecties in de diensten gezinszorg.

Zorginspectie moedigt de voorzieningen aan om open te communiceren over haar vaststellingen.
Voor alle vragen over de inspecties kunt u contact opnemen met contact.zorginspectie@vlaanderen.be

Na een inspectiebezoek ontvangen de voorziening en de inrichtende macht het ontwerpverslag met de vaststellingen van de inspectie.  

• Reactiemogelijkheid 
  De voorziening krijgt 14 kalenderdagen de tijd om schriftelijk te reageren. Het inspectieverslag wordt pas definitief nadat de geïnspecteerde de kans heeft gehad om te reageren op eventuele onjuistheden in het verslag. Denk aan feitelijke vergissingen, onduidelijk omschreven vaststellingen of foutieve contactgegevens.  
• Beslissing door de inspecteur 
  De inspecteur beoordeelt de reactie en beslist of het ontwerpverslag al dan niet wordt aangepast. Als er geen reactie wordt ingediend of als de reactie niet tot wijzigingen leidt, wordt het ontwerpverslag automatisch het definitieve verslag.  
• De bevoegde entiteit informeren 
  Na elke inspectie deelt Zorginspectie haar vaststellingen en eventuele reacties met de afdeling Woonzorg van het Departement Zorg. Die entiteit volgt de vaststellingen uit het inspectieverslag op en beslist of er gevolgen zijn voor de verdere erkenning, vergunning of toekenning van subsidies. Dat doet ze op basis van onder andere de vaststellingen van Zorginspectie en het eigen dossier. Het feit dat de inspectie en besluitvorming gescheiden zijn, noemen we functiescheiding.

• Ondersteuning van het beleid 
  Zorginspectie rapporteert niet alleen over individuele voorzieningen, maar neemt ook de taak op zich om, op basis van de inspectievaststellingen, een beeld te schetsen van een sector of een bepaalde problematiek.   
• Informatie voor de burger 
  Zorginspectie wil de burger informeren over haar vaststellingen bij inspecties in Vlaamse zorgvoorzieningen. Op die manier levert Zorginspectie een bijdrage aan transparantie over de kwaliteit van de zorg in die voorzieningen.

In 2023 publiceerde Zorginspectie een Beleidsrapport over preventie binnen de diensten voor gezinszorg.