Roet

Roet is een fractie van fijn stof en wordt gebruikt als indicator voor luchtverontreiniging door verkeer. Roetdeeltjes ontstaan bij (onvolledige) verbranding van brandstoffen, zoals biomassa, hout, gas, kolen, benzine of diesel. Voorbeelden hiervan zijn gemotoriseerd verkeer, verwarming, sigaretten, kaarsen,... . De uitlaatgassen van auto’s met dieselmotoren zijn de grootste boosdoener. 

Een roetdeeltje is heel klein (0,1 tot 0,3 µm) en bestaat vooral uit koolstof, maar er kunnen ook (zware) metalen of andere chemische stoffen aan vastzitten.

Er worden vaak andere namen aan roet gegeven, zoals zwarte of elementair koolstof. Dit komt door de meetstrategie. Als wetenschappers metingen op een optische manier uitvoeren, door te kijken hoe zwart een filter is, dan spreken we over zwarte koolstof. Wanneer metingen gebeuren door de filter in een oven op hogere temperaturen op te warmen, spreken we over elementair koolstof. 

Door het inademen van kleine roetdeeltjes kunnen er gezondheidsrisico's ontstaan.

Roetdeeltjes kunnen tot diep in de longen doordringen of zelfs in de bloedbaan. De gezondheidsrisico’s worden mee bepaald door de concentratie van de andere stoffen (zoals dioxines of (zware) metalen) die vastzitten op roet. 

De effecten kunnen onderverdeeld worden naargelang blootstelling op korte of lange termijn:

• Op korte termijn gaat het om irritatie van de ogen en de ademhalingswegen (ontstekingsreactie, afname longfunctie, hoesten, ...) alsook hart- en vaatziekten (bloeddrukverhoging, hartritmestoornissen en hartinfarcten)
• Op lange termijn kunnen chronische luchtwegaandoeningen ontstaan (chronische bronchitis, chronische hoest, astmatische klachten) en treedt er een verhoogd risico op kanker en vervroegde sterfte op. 

Jonge kinderen, ouderen en mensen met chronische longziekten zijn meer gevoelig aan luchtverontreiniging en dus ook aan gezondheidseffecten van roet.

• Wandel, fiets, jog, … langs rustige(re) wegen. Maar vergeet niet dat dit ook langs drukke wegen beter is dan helemaal niet te bewegen;
• Rook niet;
• Gebruik geen kaarsen of wierook binnenshuis.

Voor PM₁₀, PM_2,5 en NO₂ zijn er Europese luchtkwaliteitsnormen beschikbaar om de impact op de volksgezondheid in te schatten. Roet is hierbij een belangrijke aanvullende indicator voor de lokale invloed van verkeer op de gezondheid na te gaan, maar hier bestaan nog geen grenswaarden of toetsingswaarden voor. Door roetconcentraties in de lucht te meten, kunnen er gepaste verkeersmaatregelen genomen worden die de luchtkwaliteit lokaal verbeteren en zo de volksgezondheid beschermen.