BelRAI binnen de thuiszorg
Op 1 juni 2021 werd de BelRAI Screener in heel Vlaanderen uitgerold voor de diensten voor gezinszorg, de Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen en de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW’s) en Welzijnsverenigingen.
De BelRAI Screener:
- bepaalt de zorgbehoefte en het functioneren van een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood;
- vervangt de BEL-profielschaal voor het recht op het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden in het kader van de Vlaamse sociale bescherming (VSB);
- bepaalt in het kader van aanvraag gezinszorg de korting op de gebruikersbijdrage;
- is een onderdeel van het sociaal onderzoek in het kader van de zorgvraag bij een dienst voor gezinszorg;
- bepaalt vanaf 1 juni 2023 of de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood baat heeft bij een uitgebreide BelRAI-inschaling, namelijk BelRAI Home Care (HC), om alle zorgnoden in kaart te brengen.
Vanaf 1 juni 2022 volgde het Sociaal Supplement om de sociale context in kaart te brengen van de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood, hierbij worden de informele zorgverlening en de leefomstandigheden van de persoon duidelijk in beeld gebracht.
Zorgbudgetten in het kader van de Vlaamse sociale bescherming
Gemachtigde indicatiesteller
De Vlaamse Regering machtigt indicatiestellers om de ernst en de duur van het verminderd zelfvermogen vast te stellen bij een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood. Dat zijn in het kader van de VSB:
- de diensten voor gezinszorg;
- de Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen;
- de OCMW’s en Welzijnsverenigingen.
Het begeleidend personeelslid scoort met behulp van een inschalingsinstrument de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood die een aanvraag voor het zorgbudget indient.
- Bij volwassenen (vanaf 18 jaar) gebeurt deze inschaling sinds 1 juni 2021 aan de hand van de BelRAI Screener;
- Bij min-18-jarigen gebruiken ze nog steeds de BEL-profielschaal
Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden
BelRAI Screener
Sinds 1 juni 2021 wordt de BelRAI Screener gebruikt voor het recht op het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden in het kader van de VSB binnen:
- de diensten voor gezinszorg;
- de Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen;
- de OCMW’s en Welzijnsverenigingen.
Een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood heeft recht, indien voldaan wordt aan bijkomende voorwaarden, op het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden aan de hand van een inschaling met de BelRAI Screener als:
- de totaalscore ≥ 13/30;
- EN/ OF de somscore van ADL + IADL ≥ 5,5/12.
Een BelRAI Screener wordt automatisch 2 dagen na de indiening door het Vlaams IT-platform BelRAI doorgestuurd naar de zorgkassen.
Staat er na 2 dagen nog een eerdere BelRAI Screener van een andere organisatie in concept, dan wordt er gewacht tot het concept wordt afgewerkt, vooraleer het systeem bepaalt welke BelRAI Screener naar de zorgkas wordt doorgestuurd.
Toegang tot BelRAI Screener?
Personen met een zorg- en ondersteuningsnood hebben steeds inzage via een cliëntvriendelijk inschalingsrapport:
- personen met een zorg- en ondersteuningsnood die niet in aanmerking komen voor het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden zullen via de zorgkas een cliëntvriendelijk inschalingsrapport en een negatieve beslissing ontvangen;
- personen met een zorg- en ondersteuningsnood die wel in aanmerking komen voor het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden, zullen via de zorgkas een positieve beslissing ontvangen. Zij zullen daarnaast op aanvraag eveneens kunnen beschikken over het cliëntvriendelijk inschalingsrapport zowel via:
- de zorgkas;
- EN/ OF via de indicatiesteller zelf.
Procedure
Aanvraagprocedure
De procedure met betrekking tot het aanvragen van het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden blijft ongewijzigd. Bij een eerste aanvraag dient naast de BelRAI Screener ook het aanvraagformulier ingediend te worden bij de zorgkas. De inschaling met de BelRAI Screener wordt automatisch door het Vlaams IT-platform BelRAI doorgestuurd naar de zorgkas.
Indien geen aanvraagformulier werd bezorgd, dan zal de zorgkas nadien alsnog een formulier aan de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood bezorgen met de vraag om de administratieve gegevens in te vullen.
Beroepsprocedure
Indien een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood op basis van een te lage score van de BelRAI Screener niet in aanmerking komt voor het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden, dan kan men een beroep indienen bij het Agentschap Sociale Bescherming.
In dit geval volgt er een ‘tweede opinie’ en zal een personeelslid van de Zorgkassencommissie een nieuwe BelRAI Screener afnemen tijdens een nieuw huisbezoek. Gaat het om een controle, dan oordeelt de administratieve beroepscommissie over de oorspronkelijke BelRAI Screener.
Sinds 15 augustus 2021 moet de persoon met een zorg – en ondersteuningsnood een dossiertaks van 75 euro betalen aan het Agentschap Vlaamse Sociale Bescherming (AVSB) tenzij:
- de beroepsprocedure leidt tot een positieve beslissing, dan krijgt de persoon met een zorg – en ondersteuningsnood de dossiertaks teruggestort;
- de persoon met een zorg – en ondersteuningsnood recht heeft op de verhoogde tegemoetkoming of in een behartenswaardige situatie verkeert, dan moet men op dit moment geen dossiertaks betalen.
Wachttijd
De persoon met een zorg- en ondersteuningsnood heeft recht op het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden vanaf de eerste dag van de vierde maand na de datum van de aanvraag. Bijvoorbeeld, als men in de loop van januari een aanvraag indient bij de zorgkas, zal men dus vanaf 1 mei het zorgbudget ontvangen.
Wordt een BelRAI Screener afgenomen zonder of voor de aanvraag, dan heb je recht vanaf de eerste dag van de vierde maand na de datum waarop de dienst de BelRAI Screener heeft afgenomen.
Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden voor minderjarigen
BelRAI Screener voor Kinderen en Adolescenten
De werkwijze voor de rechtentoekenning zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden voor minderjarigen wijzigt momenteel niet. De gemachtigde indicatiestellers zullen met andere woorden BEL-profielschalen (blok B) op papier blijven invullen. Deze aanvraag zal niet via het Vlaams IT-platform BelRAI naar de zorgkassen verlopen, maar volgens de gekende werkwijze.
De timing voor de uitrol van de BelRAI Screener voor kinderen en adolescenten in Vlaanderen werd nog niet vastgelegd.
Zorgbudget voor ouderen met een zorgnood
De datum voor de implementatie van de BelRAI Screener voor het recht op toekenning van het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood ligt nog niet vast. Tot tegenbericht blijft de huidige procedure van toepassing.
Aanvraag gezinszorg
BelRAI Screener
Korting op gebruikersbijdrage voor gezinszorg
Sinds 1 juni 2021 wordt de BelRAI Screener gebruikt binnen diensten voor gezinszorg voor de bepaling van de korting op de gebruikersbijdrage voor gezinszorg. De gebruikersbijdrage is de kostprijs die men moet betalen per uur gezinszorg dat verleend wordt.
Om de korting op de gebruikerstoelage te bepalen kijkt men niet naar lopende rechten maar moet men zich baseren op de inschaling met de BelRAI Screener die men opmaakt of overneemt in het kader van de intake of herziening.
Een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood heeft recht op een korting op de gebruikersbijdrage aan de hand van een inschaling met de BelRAI Screener als:
- de totaalscore ≥ 13/30;
- EN/ OF de somscore van ADL + IADL ≥ 5,5/12.
Opgelet: deze regeling heeft enkel betrekking op de gebruikersbijdrage voor gezinszorg, niet op de gebruikersbijdrage voor aanvullende thuiszorg: poetshulp, professionele oppashulp en karweihulp. Voor aanvullende thuiszorg bepaalt elke dienst zelf hoe hij de bijdrage berekent, rekening houdend met het inkomen en de gezinssamenstelling van de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood.
Kraamzorg
Voor kraamzorg is van toepassing:
- er dient geen inschaling op basis van de BelRAI Screener te gebeuren: de dienst voor gezinszorg dient in Vesta een score 0 door te geven op de BelRAI Screener;
- er dient wel een huisbezoek met sociaal onderzoek plaats te vinden.
Acute zorg
Voor acute zorg is van toepassing.
- Als gezinszorg na 14 dagen niet wordt voortgezet dient er:
- geen inschaling op basis van de BelRAI Screener te gebeuren alsook geen sociaal onderzoek plaats te vinden: de dienst gezinszorg dient geen score in te vullen op de BelRAI Screener om door te sturen naar Vesta.
- Als gezinszorg na 14 dagen wel wordt voortgezet dient er:
- een inschaling op basis van de BelRAI Screener te gebeuren;
- EN een huisbezoek met een sociaal onderzoek plaats te vinden tot maximaal 14 dagen na de start van hulpverlening.
Geldigheidsduur
Een inschaling met de BelRAI Screener kan gedurende
- maximaal 12 maanden;
- OF 24 maanden indien uitsluitend schoonmaakhulp, professionele oppashulp en karweihulp
gelinkt worden aan het cliëntdossier. Dit zowel in het kader van het bepalen van de zorgnood als het bepalen van de gebruikersbijdrage en de eventuele verplichte kortingen. Ongeacht de evolutie van de toestand van de zorgbehoevende kan dus gedurende 12 of 24 maanden de beslissing omtrent de korting ongewijzigd blijven, tenzij het begeleidend personeelslid eerder op huisbezoek gaat omwille van een gewijzigde toestand.
Sociaal Supplement
Sociaal onderzoek
Sinds 1 juni 2022 mag het Sociaal Supplement gebruikt worden in het kader van het sociaal onderzoek binnen:
- de diensten voor gezinszorg;
- de Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen.
Vanaf 1 januari 2023 is de ingebruikname van het Sociaal Supplement verplicht, de afname van het Sociaal Supplement gebeurt nooit afzonderlijk maar steeds in combinatie met de BelRAI Screener.
Het begeleidend personeelslid van de dienst verricht jaarlijks een sociaal onderzoek in het natuurlijk thuismilieu van de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood. Als aan de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood uitsluitend poetshulp, professionele oppashulp en karweihulp wordt verleend, wordt het sociaal onderzoek tweejaarlijks verricht. Als aan de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood uitsluitend gezinszorg aangeboden wordt in een centrum voor dagopvang, kan het sociaal onderzoek ook in dat centrum verricht worden.
Het doel is om de sociale context van een persoon in kaart te brengen. Hierbij worden de informele zorgverlening en de leefomstandigheden van de persoon duidelijk in beeld gebracht. Bijkomend kan deze informatie gebruikt worden in het kader van de zorgplanning.
BelRAI Home Care (HC)
In de toekomst zal het BelRAI Home Care-instrument gebruikt worden in het kader van de opmaak van een kwaliteitsvol zorgplan voor:
- de diensten voor gezinszorg;
- de Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen;
- de OCMW’s (Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn) en Welzijnsverenigingen.
De afname van BelRAI Home Care zal aanbevolen zijn bij een persoon met een complexe zorg- en ondersteuningsnood in de context van thuiszorg. Het BelRAI Home Care-instrument mag ook afgenomen worden bij een persoon met een zorg- en ondersteuningsnood zonder dat er voorafgaand een inschaling werd afgenomen met de BelRAI Screener.
Om het gebruik van het BelRAI Home Care-instrument uit te testen, werd een pilootproject uitgevoerd in 2022 en 2023 in Eerstelijnszone Dender.
Kwaliteitsvol zorgplan op maat
BelRAI HC-instrument is een uitgebreide inschaling van het functioneren van een persoon met langdurige en complexe zorgnoden. Het stelt de zorgverlener en het multidisciplinair team in staat om het niveau van het fysiek, psychisch, cognitief en sociaal functioneren van de bewoner op een uniforme en systematische manier doorheen de tijd op te volgen.
De resultaten van een BelRAI-inschaling op het niveau van de bewoner zijn:
- zorgschalen
- geven een beeld van het functioneren - bv. pijnschaal, communicatieschaal, ...
- geven een beeld van (mogelijke) risico’s - bv. risico op ontwikkeling van een depressie, doorligwonde, ...
- CAP’s
- domeinen waarbij het functioneren verbeterd kan worden - bv. sociale omgang, ...
- domeinen waarbij preventief acties kunnen genomen worden opdat het functioneren niet (verder) achteruit zou gaan - bv. bevordering van lichaamsbeweging, ...
- individuele statistieken
- vanaf meerdere BelRAI-inschalingen kan men evolutie van zorgschalen en CAP’s doorheen de tijd opvolgen
De resultaten van een BelRAI HC-inschaling bieden ondersteuning bij het opstellen en evalueren van een kwaliteitsvol zorgplan op maat, in samenspraak met persoon met een zorg- en ondersteuningsnood en/of zijn naasten.
Infosessies
27 april 2021 - infosessie over de uitrol van de BelRAI-screener binnen de thuiszorg
Diensten voor gezinszorg
- Herbekijk de online infosessie over de uitrol van de BelRAI-screener voor de diensten voor gezinszorg
- Download de presentatie van de infosessie over de uitrol van de BelRAI-screener voor de diensten gezinszorgpdf bestand389.4kb
Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen
- Herbekijk de online infosessie over de uitrol van de BelRAI-screener voor de Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen
- Download de presentatie van de infosessie over de uitrol van de BelRAI-screener voor de Diensten Maatschappelijk Werk van het ziekenfondsenpdf bestand359.2kb
OCMW/Welzijnsverenigingen
- Herbekijk de online infosessie over de uitrol van de BelRAI-screener voor de OCMW's / Welzijnsverengigingen als gemachtigd indicatiesteller
- Download de presentatie van de infosessie over de uitrol van de BelRAI-screener voor de OCMW's / Welzijnsverengigingen als gemachtigd indicatiestellerpdf bestand368.9kb
Informatiefolders BelRAI in de thuiszorg
De informatiefolders ‘BelRAI in de diensten voor gezinszorg’, ‘BelRAI binnen de Diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds‘ en ‘BelRAI binnen de OCMW’s en Welzijnsverenigingen’ zijn geschikt voor zowel de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood als zijn of haar naaste(n).
FAQ BelRAI-screener
Enkel als een persoon met een zorg-en ondersteuningsnood weigert, kan uitsluitend in het kader van het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden een inschaling opgemaakt worden zonder dat een zorgrelatie werd aangemaakt. In dat geval zal er geen gegevensdeling mogelijk zijn en kunnen de eigen ingevoerde inschalingen nadien niet meer geraadpleegd worden. Om die reden wordt dit sterk afgeraden.
De BelRAI Screener is een onderdeel van het sociaal onderzoek, bijgevolg mag het begeleidend personeelslid van de dienst voor gezinszorg de BelRAI Screener enkel afnemen in het natuurlijk thuismilieu van de de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood.
Daarop is één uitzondering. Als aan de de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood uitsluitend gezinszorg aangeboden wordt in een centrum voor dagopvang, kan het sociaal onderzoek ook in dat centrum verricht worden. In dat geval neemt het begeleidend personeelslid van de dienst voor gezinszorg de BelRAI Screener dus af in het centrum voor dagopvang.
Onderstaande tabel toont een overzicht van de verschillen tussen de BelRAI-screener en de BEL-profielschaal.
BEL-profielschaal | BelRAI Screener | |
Doelstelling | Bepaling van het recht op
| Bepaling van het recht op
Identificeren welke cliënten baat zouden hebben bij een volledige BelRAI-beoordeling |
Modules | Huishoudelijke ADL Lichamelijke ADL Sociale ADL Geestelijke gezondheid | IADL ADL Cognitieve problemen Psychische problemen Gedragsproblemen *Het Sociaal Supplement werd ontwikkeld om sociale zorgnoden in kaart te brengen |
Het gebruik van hulpmiddelen | Indien een persoon een bepaalde taak kan uitvoeren door het gebruik van hulpmiddelen, scoort de persoon 2 (meer zorgbehoefte) | Indien een persoon een bepaalde taak kan uitvoeren door het gebruik van hulpmiddelen, scoort de persoon 0 (zelfstandig) |
Volgt de cliënt over de tijd en zorgsettings heen | Neen | Ja |
Berekening score | Som van de scores op de 4 modules | Onderliggend algoritme |
Afkappunt | Totaalscore ≥35/81 (18+j) OF totaalscore ≥10/18 (5-18j) | Totaalscore ≥13/30 OF Somscore ADL + IADL ≥5,5 |
Leeftijd | 5+ (5-18j: enkel Lichamelijke ADL) | 18+ ***De BelRAI Screener voor Kinderen werd ontwikkeld om de zorgnoden van kinderen vanaf 4j en adolescenten in kaart te brengen |
*In de BelRAI Screener ontbreken vragen over de sociale en materiële omgeving van de cliënt die relevant kunnen zijn voor het zorgplan en voor het ondersteunen van de thuiszorg. Denk aan vragen rond mantelzorg, eenzaamheid, aangepastheid van de woning, etc. Daarom werd een Sociaal supplement ontwikkeld dat vanaf 2022 geïmplementeerd zal worden in Vlaanderen.
***De BEL-profielschaal wordt momenteel ook gebruikt voor de inschaling van kinderen van 5 jaar tot 18 jaar (niet in het kader van een hulpvraag bij een dienst voor gezinszorg). Enkel de module lichamelijke ADL wordt dan gescoord. Echter, er is een groep van kinderen met mentale beperkingen die daardoor zeer laag scoren, ook al hebben ze zware zorgbehoeften (bv. kinderen die zichzelf perfect kunnen wassen maar wel zeer agressief zijn). Die kinderen vallen met de BEL-profielschaal tussen de mazen van het net. Om die reden werd er in 2018 een BelRAI Screener voor Kinderen ontwikkeld. Deze BelRAI Screener zal in 2021 getest worden bij een representatief staal van ongeveer 500 kinderen.