MGAG Hoboken
Een milieugezondheidskundig aandachtsgebied (MGAG) is een specifiek afgebakende zone waar omgevingsfactoren, zoals schadelijke stoffen afkomstig van industriële activiteiten, een verhoogd gezondheidsrisico vormen voor inwoners.
Waarom is Hoboken een milieugezondheidskundig aandachtsgebied?
Sinds de vorige eeuw is er in Hoboken, Hemiksem en Kruibeke een vervuiling van (zware) metalen door de aanwezigheid van industrie. Die vervuiling is in de loop van de jaren wel gedaald door inspanning van Umicore, maar de omwonenden hebben meer lood en arseen in hun bloed dan elders in Vlaanderen.
Sinds de jaren 70 worden er halfjaarlijkse vingerprikonderzoeken bij kinderen van 1-12 jaar gedaan. In 2023 werd het onderzoeksgebied uitgebreid. Lood wordt in het bloed gemeten om de vervuiling ten gevolge van (zware) metalen op te volgen. De resultaten worden op de Werkgroep Milieu & Gezondheid besproken.
Zijn er gevolgen voor de gezondheid van omwonenden?
Door inademing van arseen, cadmium, chroom, nikkel, mangaan en lood zijn effecten op de nieren en het zenuwstelsel mogelijk door blootstelling aan de combinatie van deze stoffen in de omgeving van Hoboken.
Gezondheidskundig is het nodig om de uitstoot van arseen, cadmium, chroom totaal, chroom6+ en nikkel te verminderen om een daling van het extra risico op longkanker te bereiken volgens het zo laag als redelijkerwijze haalbaar principe (ALARA: As Low As Reasonably Achievable).
In Hoboken staan enkele luchtmeetposten van Vlaamse Milieumaatschappij om de luchtkwaliteit van zowel metalen als van dioxines en PCB’s op te volgen. Om de 3 jaar wordt door het Departement Zorg een gezondheidskundig rapport opgemaakt om de invloed op de gezondheid in te schatten.
Welke acties gebeuren reeds in Hoboken?
De concentraties in de woonwijken zijn gedaald, maar omwonenden nemen via inademing, via hand-mondcontact van stofpartikels of door eten van zelfgeteelde groenten nog steeds metalen op. Blijvende inspanningen zijn nodig.
Het Departement Zorg heeft met Umicore een overeenkomst om de omwonenden te ondersteunen:
- Er is een wijkpreventiewerker die de mensen informeert over de uitstoot van metalen, de effecten op gezondheid, welke ondersteuningsmaatregelen er zijn, welke tips ze kunnen volgen,… .
- Elk halfjaar worden vingerprikonderzoeken uitgevoerd bij kinderen om de situatie op te volgen en hun ouders gericht te adviseren.
- Zorgondersteuning: voor kinderen die extra zorg nodig hebben, kan een aanvraag ingediend worden om persoonlijke kosten van een logopedist, psycholoog of een kinesist terug te krijgen.
Preventieve maatregelen om blootstelling te verminderen blijven belangrijk.
Gezond tuinieren
Vragen?
Welke studies zijn beschikbaar?
De Vlaamse overheid, stad en provincie Antwerpen en Umicore werken samen om een uitgebreid biomonitoringsonderzoek uit te voeren. Er wordt onderzocht of in bloed en urine van jongeren meer (zware) metalen worden gemeten dan elders in Vlaanderen. Er worden ook omgevingsmetingen uitgevoerd om na te gaan of er een verschil is ten opzichte van Vlaanderen en wat de relatie is tussen de omgevingsmetingen én de lichaamsmetingen.
In het projectplan staat de onderzoeksopzet beschreven met centraal de vraag of de vervuiling een invloed heeft op de gezondheid van de omwonenden.
In 2023 werden bloed- en urinestalen genomen bij de 200 jongeren. Daarnaast zijn ook milieustalen genomen. In 2024 werden de nodige analyses, opbouw databank, statistische analyses en interpretaties van de resultaten uitgevoerd. De resultaten zijn eind november 2024 bekendgemaakt.
