Gezondheid en preventie

MGAG dioxines en PCB's

Een milieugezondheidskundig aandachtsgebied (MGAG) is een specifiek afgebakende zone waar omgevingsfactoren, zoals schadelijke stoffen afkomstig van industriële activiteiten, een verhoogd gezondheidsrisico vormen voor inwoners.

Waarom vormen dioxines en PCB's een milieugezondheidskundig aandachtsgebied?

In de buurt van bepaalde bedrijven wordt er een verhoogde aanwezigheid van dioxines en polychloorbifenylen (PCB’s) vastgesteld. Dioxines en PCB's zijn schadelijke stoffen die zich in de lucht binden aan stofdeeltjes. Deze stofdeeltjes kunnen daarna neervallen op de bodem en op voedingsgewassen. 

De VMM heeft in samenwerking met de bedrijven verschillende meetposten geplaatst rondom schrootbedrijven met shredderinstallaties of in de buurt van gekende industriële bronnen. Het Departement Zorg brengt advies uit op basis van die meetresultaten om de omwonenden te informeren over blootstellingsbeperkende maatregelen.

Zijn er gevolgen voor de gezondheid van omwonenden?

Dioxines en PCB’s in neervallend stof vormen geen direct gezondheidsrisico. Er zijn wel risico’s als ze via voeding worden opgenomen: via vette vis, eieren, volle melk en melkproducten, vet vlees en producten waarin dierlijke vetten zijn verwerkt. Ook kunnen ze beperkt voorkomen in de komkommerfamilie (komkommer, meloen, pompoen en courgette), waarbij ze opgeslagen worden ter hoogte van de schil.

Langdurige blootstelling aan dioxines en PCB’s kan aanleiding geven tot een verstoorde weerstand, verstoorde ontwikkeling van o.a. het zenuwstelsel, verstoorde hormoonniveaus (schildklier, geslachtshormonen) en stoornissen van de voortplanting. Daarnaast kan langdurige blootstelling aan 2,3,7,8-TCDD, één van de dioxines, en aan PCB’s tot kanker leiden.

Welke acties gebeuren reeds rond schrootbedrijven met shredderinstallatie?

De verantwoordelijke overheden doen er alles aan om de bron(nen) van vervuiling te achterhalen en vervolgens aan te pakken, onder andere door maatregelen op te leggen bij de verantwoordelijke industrie of door ‘illegale’ (tuin)afvalverbrandingen te beboeten.

Deze acties zijn ook beschreven in een actieplan. 

Preventieve maatregelen om blootstelling te verminderen blijven belangrijk. In het algemeen gelden er blootstellingsbeperkende adviezen om blootstelling waar mogelijk te beperken. In specifieke regio's gelden er bijkomende adviezen. Via de website van Databank Ondergrond Vlaanderen kunt u zien over welke regio's het gaat.

Bijkomende preventietips dioxines en PCB's

In specifieke regio's gelden bijkomende tips om blootstelling aan dioxines en PCB's te beperken:

  • Geen eieren van eigen scharrelkippen eten omdat deze stoffen zich kunnen opstapelen in eieren
  • Groenten en fruit uit eigen tuin goed wassen
  • Buitenste bladeren of schil verwijderen van groenten en fruit. Let hierbij vooral op de komkommerfamilie zoals komkommer, meloen, pompoen, courgette,… Deze groenten en fruit nemen dioxines en PCB’s op in hun schil
  • Was de handen voor het eten

Welke studies zijn beschikbaar?

In de periode 2019-2023 vond er een bronnenonderzoek plaats in Beringen om dioxines in eigeel op te sporen.