Gezondheid en preventie

MGAG metalen

Een milieugezondheidskundig aandachtsgebied (MGAG) is een specifiek afgebakende zone waar omgevingsfactoren, zoals schadelijke stoffen afkomstig van industriële activiteiten, een verhoogd gezondheidsrisico vormen voor inwoners.

Waarom vormen metalen een milieugezondheidskundig aandachtsgebied?

Door de aanwezigheid van bepaalde bedrijven ter hoogte van het kanaal Schoten-Turnhout in Beerse en kanaal Bocholt-Herentals wordt er een verhoogde aanwezigheid van metalen vastgesteld. Daarnaast werden vroeger in de omgeving ook de restproducten, in de vorm van assen, gebruikt voor de aanleg van wegen en opritten, het ophogen van percelen, ...

Metalen zijn schadelijke stoffen die zich in de lucht binden aan stofdeeltjes. Deze stofdeeltjes kunnen daarna neervallen op de bodem en op voedingsgewassen. 

Zijn er gevolgen voor de gezondheid van omwonenden?

Bij langdurige blootstelling (via inademing, stofopname of voeding) van arseen, mangaan en lood zijn effecten op het zenuwstelsel mogelijk door blootstelling aan de combinatie van deze stoffen in de omgeving van Beerse of Olen.

Gezondheidskundig is het nodig om de uitstoot van arseen, cadmium, chroom totaal, chroom6+ en nikkel te verminderen om een daling van het extra risico op longkanker te bereiken volgens het zo laag als redelijkerwijze haalbaar principe (ALARA: As Low As Reasonably Achievable).

In Beerse en Olen (vanaf 2026) staan enkele luchtmeetposten van Vlaamse Milieumaatschappij om de luchtkwaliteit van zowel metalen als van dioxines en PCB’s op te volgen. Om de 3 jaar wordt door het Departement Zorg een gezondheidskundig rapport opgemaakt om de invloed op de gezondheid in te schatten.

Welke acties gebeuren reeds in Beerse en in Olen?

Op basis van onderzoeken eind vorige eeuw werden de bedrijven door de overheid aangezet om de uitstoot terug te dringen. De concentraties in de woonwijken zijn gedaald, maar omwonenden nemen via inademing, via hand-mondcontact van stofpartikels en door eten van zelfgeteelde groenten metalen of dioxines op. 

Preventieve maatregelen om blootstelling te verminderen blijven belangrijk. In de nabije woonwijken gelden er adviezen die burgers helpen om minder (zware) metalen, dioxines en PCB's in hun lichaam te krijgen. Hoe dichter u woont bij de industrie, hoe belangrijker om de tips te volgen. 

Preventietips (zware) metalen
  • Veeg de voeten, best op rubberen of kunststof deurmatten en reinig die met water
  • Was de handen voor het eten en na activiteiten in de tuin
  • Poets regelmatig met water
  • Gebruik stofzuigers met een HEPA-filter
  • Laat kinderen niet op een stoffige ondergrond spelen
  • Bedek de bodem met houtschors of zaai in met gras of bodembedekkers
Preventietips dioxines en PCB's
  • Geen eieren van eigen scharrelkippen eten omdat deze stoffen zich kunnen opstapelen in eieren
  • Groenten en fruit uit eigen tuin goed wassen
  • Buitenste bladeren of schil verwijderen van groenten en fruit. Let hierbij vooral op de komkommerfamilie zoals komkommer, meloen, pompoen, courgette,… Deze groenten en fruit nemen dioxines en PCB’s op in hun schil
  • Was de handen voor het eten

Welke studies zijn beschikbaar?

Blootstellingsonderzoek Beerse

In 2006 en 2009 vonden de laatste biomonitoringsstudies plaats.

Periodieke gezondheidskundige inschattingen Beerse

Om de drie jaar wordt er een volksgezondheidskundige inschatting gemaakt aan de hand van de meetresultaten van de Vlaamse Milieumaatschappij. Op die manier wordt de impact van de luchtconcentraties op de gezondheid ingeschat.