Pollen en allergie

Vandaag heeft 10% van de Belgen een allergie voor boompollen, voornamelijk berk, hazelaar en els, en 18% voor graspollen. In de toekomst zullen hooikoortspatiënten waarschijnlijk meer gezondheidsklachten krijgen door klimaatverandering. De invloed van klimaatverandering is erg complex.

De hoeveelheid stuifmeelkorrels in de lucht kan van jaar tot jaar sterk wisselen, door zowel het bioritme van de plant als door de weersomstandigheden, en kan ook van plaats tot plaats sterk verschillen. Klimaatverandering verandert het pollenseizoen door de hoeveelheid pollen, de soorten pollen en hoe allergisch ze zijn te beïnvloeden. Het pollenseizoen duurt ook alsmaar langer en is intenser door de hogere temperaturen. Verder heeft ook luchtvervuiling een invloed op de samenstelling van pollen én op de gevoeligheid van patiënten voor allergenen, en spelen bijkomende factoren zoals extreem weer een rol. Door klimaatverandering kunnen ook nieuwe soorten zoals de sterk allergieverwekkende Ambrosia zich in onze streken uitbreiden en in de toekomst aanleiding geven tot een extra golf van allergie laat in het seizoen (september).

Vanuit verschillende invalshoeken wordt opgeroepen om meer groen aan te planten. Voor klimaatadaptatie, om steden leefbaarder te maken, om biodiversiteit te stimuleren, omwille van het belang voor mentale en lichamelijke gezondheid... Om hooikoortsklachten te beperken, zou het kunnen nuttig zijn om bij het aanplanten van bomen, grassen en kruiden rekening te houden met de allergeniciteit van de pollen ervan. Het nut hiervan moet nog verder onderzocht worden.

Seizoengebonden allergische rinitis, ook wel gekend als hooikoorts, is een allergie voor pollen (stuifmeel) van bomen, grassen en andere planten. Schimmelsporen kunnen ook allergie veroorzaken, maar minder seizoensgebonden. Schimmels groeien vooral op warme en vochtige plekken. 

De symptomen van hooikoorts kunnen het dagelijks leven sterk beïnvloeden, zoals vervelende oog- en luchtwegklachten, een slechtere nachtrust, concentratieproblemen... Omdat veel mensen hooikoorts hebben, is de totale impact ervan groot, zoals verlies van levenskwaliteit, minder goed kunnen functioneren op het werk of op school, gezondheidskosten en ziekte. De exacte omvang van de ziekte is niet nauwkeurig gekend omdat de diagnose regelmatig niet wordt gesteld, veel mensen zichzelf behandelen en niet naar de dokter gaan. 

Allergische rinitis kan leiden tot astma. Ongeveer 40% van de mensen met allergische rinitis heeft ook astma. Van de mensen met allergisch astma heeft 80 tot 90% ook allergische rinitis.

Het Europees Milieuagentschap geeft aan dat pollenallergie vaak niet goed wordt herkend en behandeld. Daarom is het belangrijk om mensen bewust te maken van de symptomen en hoe ze deze kunnen voorkomen en beheersen.

Tijdens het pollenseizoen wordt dagelijks een allergie-risico-index voor graspollen, berkenpollen en elzenpollen verspreid via de Airallergy-app van het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI). Deze index komt tot stand door samenwerking tussen het KMI en Sciensano en is gebaseerd op gemeten pollenconcentraties en weersvoorspellingen. Deze voorspellingen waarschuwen allergiepatiënten enkele dagen van tevoren voor mogelijke verergering van hun symptomen. De gevoeligheid voor allergieën verschilt per persoon en lokale omstandigheden zoals vegetatie en vervuiling kunnen een grote invloed hebben.