Preventief klimaatgezondheidsbeleid
Op de VN-klimaatconferentie in 2021 stond gezondheid voor de eerste keer centraal in de strijd tegen klimaatverandering. De aanwezige lidstaten en regio’s engageerden zich toen om werk te maken van een strategie rond gezondheid en klimaat. Het Win-winplan of klimaatgezondheidsplan van de Vlaamse overheid is een antwoord op die internationale oproep. In het plan vind je een overzicht van de gezondheidsuitdagingen en acties die nu al bestaan. Daarnaast krijg je 5 bouwstenen die jou ondersteunen bij de gezondheidsuitdagingen en nodig zijn voor een volwaardig beleid.
Vijf bouwstenen
1. Governance en leiderschap
Welke organisaties werken in Vlaanderen en België rond klimaat en gezondheid? Wie brengen we samen rond welke thema’s? En wie neemt welke taak op zich? We bouwen aan een klimaatgezondheidsnetwerk waarin het beleid, de wetenschap en de samenleving betrokken zijn – met de lokale actoren als essentiële partners.
2. Data en monitoring
Willen we gerichte acties ondernemen, dan hebben we goede data nodig. Welke positieve of negatieve gezondheidseffecten van klimaatverandering zijn voor Vlaanderen het grootst? En met welke beleidsmaatregelen hebben we de grootste impact op die effecten? Het Departement Zorg zet de komende jaren in op gezondheidsimpactanalyses. Met die data nemen we gerichter acties.
3. Ondersteuning van de zorg
De gezondheidseffecten zorgen voor extra druk op de zorgvoorzieningen. Ten eerste helpen we ze om klimaatneutraal te worden, ten tweede om zich voor te bereiden op meer en nieuwe zorgvragen.
4. Gerichte, preventieve maatregelen
Met doelgroepgerichte maatregelen beschermen we mensen tegen de schadelijke gezondheidseffecten van de klimaatverandering. Met extra waakzaamheid en actie voor wie kwetsbaarder is. Want iedereen voelt de klimaatverandering, maar de gevolgen zijn niet voor iedereen gelijk. Dat doen we met campagnes, kennisdeling, financiering, praktische ondersteuning…
5. Communicatie en samenwerking
Met toegankelijke, gebundelde en kant-en-klare instrumenten maken we het organisaties zo makkelijk mogelijk om de actieplannen, tools en data te gebruiken en verder te verspreiden. We gebruiken gezondheid als argument om klimaatactie te stimuleren vanuit een win-windenken. En we richten ons met brede campagnes naar de (boven)lokale actoren die je hierboven al las. Zij werken naar kwetsbare groepen en de brede bevolking.
Benieuwd welke maatregelen, campagnes, financiering… er vandaag al bestaan vanuit zorg in de strijd tegen de gezondheidseffecten van de klimaatverandering?
Health in all policies
Gezondheid is de kern van ons eigen beleidsdomein, maar raakt tegelijk aan veel andere thema’s: mobiliteit, ruimtelijke ordening, bouwen en wonen, natuur en klimaat. De keuze voor openbaar vervoer, meer groen en blauw in wijken en strengere energie-eisen heeft zo een positieve impact op onze planeet en persoonlijke gezondheid. Met onze data en kennis motiveren we andere sectoren om gezondheid mee te nemen in de keuzes die worden gemaakt.
We weten dat er een grote impact zal zijn op onze gezondheid door de klimaatverandering. De eerste effecten merken we nu al. Naast de beperking van de uitstoot van broeikasgassen in de zorgsector bouwen we specifiek vanuit het gezondheids- en welzijnsbeleid aan een visie en strategie om de effecten af te remmen. Het goede nieuws: zelfs de kleinste klimaatacties helpen en hebben vaak snel al een positieve invloed op de gezondheid. Een win-winsituatie dus.