PBDE's

Polybroomdifenylethers (PBDE’s) zijn chemische stoffen of mengsels van chemische stoffen die aan producten toegevoegd worden om ze minder ontvlambaar te maken en zo de veiligheid van het product te verbeteren.

PBDE’s zijn wijdverspreid in producten voor consumenten en bouwmaterialen. Ze komen onder meer voor in elektrische en elektronische apparaten (tv’s, computers), textiel, meubelen (meer bepaald in het polyurethaanschuim), auto’s en andere voertuigen, tapijten, isolatiemateriaal en vloeren.

Drie van de voornaamste commerciële PBDE-mengsels werden gebruikt voor elektronische behuizingen (DecaBDE), kunststoffen voor bedrijfsapparatuur (OctaBDE) en schuim om bekleding op te vullen (PentaBDE).

De hoeveelheid en het type van vlamvertragers kan per product verschillen, maar concentraties zijn meestal rond 1 µg/g in stof terug te vinden. Het gebruik ervan is grotendeels verboden of onderhevig aan strikte regels.

Mensen kunnen op verschillende manieren aan PBDE’s blootgesteld worden: via inademing, via voeding of huisstof (aangezien PBDE’s uit producten en materialen kunnen migreren tot in het milieu) en via de huid (onder meer door direct contact met producten waarin PBDE’s zitten). In het algemeen komen mensen in Europa minder in contact met PBDE’s dan in Noord-Amerika.

Bij proefdieren zijn de volgende gezondheidseffecten vastgesteld:

• gedragsveranderingen en schade aan het voortplantingssysteem bij blootstelling tijdens de vroege ontwikkeling;
• lever- en schildkliereffecten;
• effecten op het immuunsysteem;
• huidirritatie.

Studies bij mensen hebben een verband aangetoond met veranderde neuro-ontwikkeling. Zo kunnen polybroomgebaseerde brandvertragers, waar PBDE’s toe behoren, met 70 tot 99 procent zekerheid worden gelinkt aan een lager IQ en aan een aandachtstoornis met hyperactiviteit.

Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) heeft PBDE geclassificeerd als een kankerverwekkende stof van groep 3. Er was, met andere woorden, onvoldoende bewijs dat de stof kanker veroorzaakt bij mensen en onvoldoende of beperkt bewijs bij proefdieren.

Via heel wat (kleine) aanpassingen kun je je blootstelling aan PBDE’s beperken. Je vindt terug op het platform hormoonverstoorders.

Daarnaast zijn PBDE’s soms nog aanwezig in oude meubels, televisies, computers … Vervang die oudere producten door PBDE-vrije exemplaren. Eet het liefst geen gekweekte (vette) vis: die kan hogere concentraties van PBDE’s bevatten.