Invasieve meningokokkeninfectie

Er bestaan verschillende typen meningokokken waarvan A, B, C, X, Y en W135 de gevaarlijkste zijn voor de mens. Er bestaan vaccinaties die tegen verschillende typen meningokokken beschermen.

Symptomen

De symptomen van een meningokokkeninfectie kunnen snel opkomen en ernstig zijn. De eerste tekenen zijn vaak verkoudheid, slaperigheid en een grieperig gevoel.

Deze symptomen worden snel gevolgd hoge koorts, zware hoofdpijn, misselijkheid en braken, gevoeligheid voor licht en geluid, gewrichtspijn. Typische tekenen die kunnen wijzen op meningokokken zijn nekstijfheid en de kenmerkende huiduitslag, met kleine rode vlekjes die zich snel verspreiden over de huid en niet verdwijnen of verkleuren als je erop drukt.

Bij jonge kinderen kunnen klassieke symptomen achterwege blijven bij het begin van de ziekte. Heel jonge kinderen hebben soms luierpijn. Ze huilen dan heftig tijdens het verschonen.

Een meningokokkeninfectie is zeer gevaarlijk omdat het heel snel kan toeslaan. Zelfs als iemand op tijd wordt behandeld, kan de ziekte ernstige gevolgen hebben, zoals blijvende gezondheidsschade of zelfs overlijden. Dit komt doordat de bacterie die de ziekte veroorzaakt, zich snel door het lichaam kan verspreiden en organen kan aantasten. Daarom is het belangrijk om de ziekte vroeg te herkennen en snel medische hulp te zoeken.

Verspreiding

Meningokokken verspreiden zich via speekseldruppels, bijvoorbeeld door hoesten of niezen, of nauw contact met iemand die besmet is. Een deel van de bevolking draagt de bacterie (tijdelijk) in de keel of neus zonder zelf ziek te zijn. Deze personen kunnen de ziekte wel verspreiden.

Basisvaccinatie

Vaccinatie tegen meningokokken A, C, W, Y maakt deel uit van het basisvaccinatieschema. 

Het vaccin wordt gegeven op de leeftijd van 15 maanden. Dit gebeurt gelijktijdig met de vaccinatie tegen difterie, tetanus, kinkhoest, polio, Hib en hepatitis B. 

Inhaalvaccinatie

Inhaalvaccinatie is aanbevolen voor wie geen enkele vaccinatie tegen meningokokken gekregen heeft boven de leeftijd van 1 jaar.

Hoeveel kost het vaccin?

Het vaccin tegen meningokokken ACWY is gratis voor kinderen en jongeren van 1 tot 18 jaar die nog geen meningokokken C of ACWY vaccin kregen. Je betaalt alleen de consultatie bij de arts om het vaccin te laten toedienen. Toediening via Kind en Gezin of een CLB is gratis. Koop je het vaccin op doktersvoorschrift bij de apotheker? Dan kan de Vlaamse overheid de kosten niet terugbetalen.

Kom je niet in aanmerking voor het gratis vaccin? 
Dan kan u mits betaling het vaccin op doktersvoorschrift afhalen bij de apotheek.

Vaccinatie tegen meningokokken B

In de apotheek is een vaccin beschikbaar tegen meningokokken B. Dit vaccin is niet gratis en er is geen terugbetaling. Je hebt wel een voorschrift nodig. Meningokokken B treffen vooral jonge kinderen, pubers, en mensen met een verhoogde vatbaarheid. Bespreek met uw arts of dit vaccin nuttig is voor u.

Bij en vermoeden of diagnose van hersenvliesontsteking door meningokokken moet je opgenomen worden in het ziekenhuis. De behandeling van een hersenvliesontsteking veroorzaakt door meningokokken is (intraveneuze) antibiotica en ondersteunende therapie. 

Samenvatting

Verwekker: Bacterie Neisseria meningitidis
Incubatieperiode: 2-10 dagen; meestal 3-4 dagen
Besmettingsweg: Aerogeen, via druppeltjes vanuit de neus-keelholte of direct contact (zoenen/mond-op-mondbeademing)
Besmettelijke periode: Keeldragerschap of tot 1 dag na het instellen van therapie of profylaxe
Symptomen: Meningitis en/of een sepsis
Waarom melden: om chemoprofylaxe te kunnen geven aan de omgeving.

Richtlijnen

• Richtlijn meningokokkenpdf bestand672.3kb
• Korte richtlijnen meningokokkendoc bestand35.0kb

Criteria

Gevalsdefinitie

Nuttige documenten

• Informatie voor artsen meningokokprofylaxe (versie 2023)pdf bestand170.9kb
• Nationaal Referentie Centrum (NRC) 

Cijfers meldingsplichtige infectieziekten

Cijfers over meldingsplichtige infectieziekten

Een meldingsplichtige infectieziekte aangeven