Meldingsplichtig

Tularemie

Tularemie wordt veroorzaakt door Francisella tularensis, dat een ziekte veroorzaakt bij dieren (rabbit fever). Mensen worden besmet door het manipuleren van zieke dieren of na een beet van geïnfecteerde vliegen, muggen of teken. Er worden geen sporen gevormd, maar het organisme kan levensvatbaar blijven gedurende weken in een gepast medium en kan gemakkelijk worden verspreid door aerosol. Francisella tularensis is zeer infectieus en 10 organismen zijn voldoende om infectie te veroorzaken.

Vaccinatie
Geen vaccinatie beschikbaar
Basisvaccinatieschema
Geen onderdeel van het basisvaccinatieschema

Over tularemie

Infecties vinden in hoofdzaak incidenteel plaats, rechtstreeks door besmettingsbronnen van dierlijke oorsprong of indirect via vliegen en teken of via oppervlaktewater. Besmetting van mens op mens vindt niet plaats.

Symptomen


Niet iedereen wordt ziek na een besmetting. Dit hangt af van het type van de bacterie, hoeveel bacteriën er terecht zijn gekomen in het lichaam, de weerstand van de persoon en de wijze waarop iemand besmet is. 
De ziekte kan zich op verschillende manieren ontwikkelen. Zowel zonder symptomen als een snel en ernstig verloop met bloedvergiftiging en orgaanfalen zijn mogelijk. 
Gewoonlijk begint tularemie met een plotse temperatuurstijging, hoofdpijn, spierpijn, koude rillingen en keelpijn, respiratoire symptomen maar ook buikpijn en diarree kunnen optreden. 


Verspreiding 


De kans op een besmetting met tularemie is klein. Mensen kunnen tularemie oplopen door: 
-    Contact met besmette dieren
-    Gebeten worden door geïnfecteerde insecten zoals teken of muggen
-    Het eten van besmet voedsel (onvoldoende verhit)  of drinken van bevuild water
-    Inademing van de bacterie die in de lucht zijn terechtgekomen (tijdens slachten, …) 


Overdracht van de ziekte van de mens op mens is nooit vastgesteld. 

Behandeling

Tularemie is te behandelen met antibiotica. 

Preventietips

Je kan het risico van een infectie in gebieden waar de ziekte onder de dieren voorkomt, beperken met volgende voorzorgsmaatregelen:
 

  • Karkassen hanteren met handschoenen en mondmasker; vermijden van aerosolen. 
  • Goed verhitten van wild
  • Insectenbeten vermijden door goed gesloten kleding te dragen en eventueel insectenwerende middelen te gebruiken; controle op tekenbeten; zorgvuldige verwijdering van teken. 
     

Informatie voor zorgprofessionals

Samenvatting

Verwekker: Bacterie Francisella tularensis
Incubatieperiode: 1-14 dagen (meestal 3-5 dagen)
Besmettingsweg: Direct vanuit een dierlijk reservoir; beten of steken van geleedpotigen (vectoren) en vanuit een besmet milieu (water, grond)
Maatregelen: Brononderzoek. Opsporen personen die aan dezelfde bron zijn blootgesteld. Algemene voorzorgsmaatregelen
Symptomen: Deel verloopt asymptomatisch, afhankelijk van het type bacterie, dosis, porte d'entree en immuunstatus
Waarom melden: Tularemie is een potentieel bioterreurwapen.

Richtlijnen

Criteria

Klinische criteria

Patiënt met minstens één van de volgende klinische presentaties:

  • ulceroglandulaire tularemie
    • cutane ulcer EN plaatselijke lymfadenopathie
  • glandulaire tularemie
    • vergrote en pijnlijke lymfenodule zonder teken van een ulcer
  • oculoglandulaire tularemie
    • conjunctivitis EN plaatselijke lymfadenopathie
  • orofaryngeale tularemie
    • cervicale lymfadenopathie EN ten minste één van volgende drie:
      • stomatitis
      • faryngitis
      • tonsillitis
  • intestinale tularemie


ten minste één van volgende drie :

  • diarree
  • braken
  • abdominale pijn
  • pulmonale tularemie
  • tyfoïdale tularemie


ten minste één van volgende twee:


•    koorts zonder vroege lokaliserende tekenen of symptomen
•    septicemie                               
 

Epidemiologische criteriaTen minste één van de volgende:
•    blootstelling aan een gemeenschappelijke bron
•    transmissie van dier naar mens
•    blootstelling aan gecontamineerd voedsel of drinkwater
Criteria voor laboratoriumconfirmatieTen minste één van de volgende:
•    isolatie van Francisella tularensis uit een klinisch staal
•    aantonen van Francisella tularensis nucleïnezuur in een klinisch staal
•    Francisella tularensis specifiek antilichaam respons

Gevalsdefinitie

Waarschijnlijkpatiënt met klinische criteria EN epidemiologische criteria
Bevestigdpatiënt met klinische criteria EN laboratoriumconfirmatie

Nuttige documenten

Cijfers meldingsplichtige infectieziekten

Cijfers over meldingsplichtige infectieziekten