Gezondheid en preventie

Legionella in sanitaire installaties

Legionella kan in sanitaire installaties ernstige gezondheidsrisico's veroorzaken. Hoog- en matigrisico-inrichtingen, zoals ziekenhuizen en hotels, moeten daarom een legionellabeheersplan hebben en regelmatig testen. Bij overschrijding van drempelwaarden zijn snelle maatregelen nodig om besmetting te voorkomen.

Hoog- en matigrisico-inrichtingen

In het Legionellabesluit wordt onderscheid gemaakt tussen hoog- en matigrisico-inrichtingen, waarbij beide typen gebouwen publiek toegankelijk zijn en blootstelling aan aerosolen mogelijk is.

Hoogrisico-inrichting

Een hoogrisico-inrichting is een publiek toegankelijke inrichting gericht op de behandeling, verzorging of huisvesting van kwetsbare personen (zoals ernstig zieken en ouderen).

Enkele voorbeelden:

Ziekenhuis
Woonzorgcentrum
Assistentiewoning

Matigrisico-inrichting

Een matigrisico-inrichting is een publiek toegankelijke inrichting met een collectieve warmwatervoorziening.

Enkele voorbeelden hiervan zijn:

Hotel
Camping
Zwembad
Sauna
Sportclub
School

Legionellabeheersplan

Voor zowel hoog- als matigrisico-inrichtingen zijn specifieke maatregelen vereist, waaronder het opstellen van een legionellabeheersplan. Dit plan moet de contactgegevens van de verantwoordelijke, een technische omschrijving van het sanitaire circuit, een risicoanalyse en de bijbehorende preventieve maatregelen bevatten.

Deze leidraadpdf bestand656.7kb helpt in het opstellen van een legionellabeheersplan voor watervoorzieningen.

Drempelwaarden voor hoogrisico-inrichtingen

De wetgeving stelt drempelwaarden vast voor legionellastalen in hoogrisico-inrichtingen. Overschrijdingen van deze waarden vereisen specifieke acties. Indien melding noodzakelijk is, gebeurt dit via legionella@vlaanderen.be.

De analyseresultaten en drempelwaarden worden steeds uitgedrukt in kolonievormende eenheden per liter, wat wordt afgekort als KVE/l.

Niveau	Drempelwaarde (KVE/l)	Acties
Waakzaamheid	> 1.000 Legionella pneumophila	De exploitant moet, samen met de aan de instelling verbonden artsen, alert zijn op mogelijke legionellabesmettingen.
Verhoogde waakzaamheid	> 10.000 Legionella pneumophila	Waakzaamheid verhogen in samenwerking met artsen. Beheersplan en de uitvoering ervan kritisch beoordelen. Aanvullende maatregelen nemen om het aantal Legionella pneumophila onder 10.000 KVE/l te brengen. Maandelijkse staalname totdat de concentratie lager is dan 10.000 KVE/l.
Melding	Drie opeenvolgende meetcampagnes met niveau van verhoogde waakzaamheid Drie opeenvolgende stalen op hetzelfde meetpunt > 10.000 Legionella pneumophila > 100.000 Legionella pneumophila	Naast de maatregelen bij waakzaamheid en verhoogde waakzaamheid: De exploitant brengt het Departement Zorg onmiddellijk op de hoogte. Het gebruik van aerosolproducerende installaties wordt stopgezet (aerosolstop). In overleg met het Departement Zorg worden verdere maatregelen genomen om het aantal legionellakiemen en het besmettingsrisico te reduceren. De installatie mag pas weer in gebruik worden genomen wanneer de concentratie lager is dan 100.000 KVE/l. Na heropstart minimaal drie maanden intensieve opvolging via staalnames in overleg met het Departement Zorg.

Niveau

Drempelwaarde (KVE/l)

Acties

Waakzaamheid

> 1.000 Legionella pneumophila

De exploitant moet, samen met de aan de instelling verbonden artsen, alert zijn op mogelijke legionellabesmettingen.

Verhoogde waakzaamheid

> 10.000 Legionella pneumophila

Waakzaamheid verhogen in samenwerking met artsen.
Beheersplan en de uitvoering ervan kritisch beoordelen.
Aanvullende maatregelen nemen om het aantal Legionella pneumophila onder 10.000 KVE/l te brengen.
Maandelijkse staalname totdat de concentratie lager is dan 10.000 KVE/l.

Melding

Drie opeenvolgende meetcampagnes met niveau van verhoogde waakzaamheid
Drie opeenvolgende stalen op hetzelfde meetpunt > 10.000 Legionella pneumophila
> 100.000 Legionella pneumophila

Naast de maatregelen bij waakzaamheid en verhoogde waakzaamheid:

De exploitant brengt het Departement Zorg onmiddellijk op de hoogte.
Het gebruik van aerosolproducerende installaties wordt stopgezet (aerosolstop).
In overleg met het Departement Zorg worden verdere maatregelen genomen om het aantal legionellakiemen en het besmettingsrisico te reduceren.
De installatie mag pas weer in gebruik worden genomen wanneer de concentratie lager is dan 100.000 KVE/l.
Na heropstart minimaal drie maanden intensieve opvolging via staalnames in overleg met het Departement Zorg.

Drempelwaarden voor matigrisico-inrichtingen

Ook voor matigrisico-inrichtingen zijn drempelwaarden vastgelegd. Wanneer een bepaalde concentratie van Legionella pneumophila wordt gemeten, dienen hieraan gekoppelde maatregelen te worden genomen. Meldingen gebeuren eveneens via legionella@vlaanderen.be.

Niveau	Drempelwaarde (KVE/l)	Acties
Verhoogde waakzaamheid	> 10.000 Legionella pneumophila	Beheersplan en de uitvoering ervan kritisch beoordelen. Aanvullende maatregelen nemen om het aantal Legionella pneumophila onder 10.000 KVE/l te brengen. Maandelijkse staalname totdat de concentratie lager is dan 10.000 KVE/l.
Melding	> 100.000 Legionella pneumophila	De exploitant brengt het Departement Zorg onmiddellijk op de hoogte. De exploitant informeert de gebruikers over de besmetting en raadt kwetsbare personen aan geen gebruik te maken van het systeem. In overleg met het Departement Zorg worden maatregelen genomen om de legionellakiemen te verminderen en het besmettingsrisico te beperken. Als de concentratie na een maand nog steeds boven 100.000 KVE/l ligt, moet de exploitant de watervoorziening buiten werking stellen (aerosolstop).

Zwemmen en gezondheid

Lees meer over hoe de waterkwaliteit in zwembaden en sauna's ook voor andere parameters wordt opgevolgd.

Sector(en): Residentiële ouderenzorg
Woonzorg
Ziekenhuizen