“Een woonzorgcentrum dat niet wil meedoen, is juist heel interessant voor ons” - Pilootoproep voor doelgerichte zorg in woonzorgcentra

Waarom kiezen we ervoor om de tweede piloot van Alivia in de woonzorgcentra te organiseren?

Tom De Boeck: "We hebben daar drie redenen voor. Ten eerste geeft het ons de kans om de verhouding tussen Alivia en BelRAI te onderzoeken. Zo goed als alle gebruikers van woonzorgcentra hebben een BelRAI-inschaling van hun zorgnood. Ten tweede zal in de woonzorgcentra de toegang tot Alivia via eHealth beter verlopen dan in de eerste piloot. De woonzorgcentra hebben voor eerdere projecten de procedures voor eHealth-toegangsrechten al doorlopen. Ten derde hebben we tijdens de COVID-pandemie gemerkt dat in woonzorgcentra de samenwerking met bijvoorbeeld ziekenhuizen of andere zorgactoren niet altijd evident was. Deze piloot kan helpen om stappen vooruit in te zetten in de samenwerking en communicatie met andere sectoren."

Wat kan volgens jullie de meerwaarde zijn van Alivia voor woonzorgcentra?

Tom De Boeck: "Werken met Alivia biedt kansen om mantelzorgers nauwer te betrekken. Zij maken integraal deel uit van het zorgteam en kunnen en willen volgens mij meer opnemen in de zorg voor hun naaste, als de communicatie en de afspraken beter lopen.  Alivia kan ook betere communicatie opleveren met de bewoner zelf, met de huisarts, eventueel de sociale dienst, het ziekenhuis enzoverder."

Wat willen we te weten komen in deze piloot?

Tom Vermeire: "Enerzijds willen we onderzoeken hoe Alivia complementair kan zijn met BelRAI en de elektronische bewonersdossiers. We merken vandaag bijvoorbeeld verschillen tussen woonzorgcentra in hoe ze elektronische bewonersdossiers (EBD’s) invullen en gebruiken. De piloot kan een kans zijn om meer inzicht te krijgen in die verschillen en hoe een zorgplan in en met Alivia daarbij past."

Tom De Boeck: "Daarnaast is er de bredere doelstelling om te kijken hoe doelgerichte zorg kan landen in woonzorgcentra. We willen weten of en hoe medewerkers erin slagen om levensdoelen, zorgdoelen en een zorgplan samen met bewoners te formuleren, ondanks de werkdruk en personeelsproblemen. Het is mogelijk dat voorzieningen aangeven dat ze daar simpelweg geen tijd of ruimte voor hebben – en dan is dat ook een waardevolle uitkomst waar we als overheid een antwoord op moeten bieden.”

Waar zit het belangrijkste verschil tussen BelRAI en Alivia?

Tom Vermeire: "BelRAI heeft als doel om een zorgbehoefte in te schatten. BelRAI geeft via de zogeheten “caps” ook al suggesties van wat je met die zorgbehoefte kan doen.  Dan komt de volgende stap om met die informatie iets te doen. Daar sluiten een zorgplan in Alivia en de methode van doelgerichte zorg op aan, met de levensdoelen van een persoon centraal. Stel dat een bewoner in een palliatieve situatie aangeeft heel graag nog de trouw van zijn dochter mee te maken. De BelRAI-inschaling zal je vertellen wat je kan doen om voor die persoon zaken mogelijk te maken. De keuzes die je daarin maakt, baseer je dan op de levensdoelstelling van die persoon om dat trouwfeest te halen, zoals de mobiliteit van die persoon versterken.”   

Tom De Boeck: "Ik zie BelRAI en andere registratiesystemen van zorgnoden als een onderdeel van het grotere geheel dat Alivia wil samenbrengen. Als we in de toekomst ook de rollen van zorgcoördinatie en casemanagement opstarten in een zorgplan, kan een registratiesysteem als BelRAI een voorwaarde worden voor financiering. Met bijvoorbeeld BelRAI kan je aantonen dat voor een bewoner of patiënt tot een doelgroep behoort waarvoor een terugbetaling van die rollen gevraagd kan worden.”

Is er geen risico op dubbele registraties tussen Alivia en EPB’s?

Tom Vermeire: "We weten dat dubbele registratie een aandachtspunt zal zijn. Dat bleek ook uit de eerste piloot. We moeten dat heel duidelijk communiceren naar de deelnemende voorzieningen. We gaan nog geen technische integraties hebben tussen de verschillende systemen die bestaan. Ook de relatie met de softwareleveranciers van de huidige softwarepakketten voor woonzorgcentra is een aandachtspunt. Zij zien Alivia soms als een concurrent voor hun software. Terwijl Alivia een andere invalshoek heeft, met de focus op het betrekken van de bewoner zelf en diens mantelzorger. Op termijn gaan we verschillende integratiescenario’s moeten uittekenen van hoe en in welke mate EPD’s en Alivia met elkaar integreren."

Zijn er bepaalde types woonzorgcentra die jullie graag willen betrekken in de piloot?

Tom Vermeire: "We zijn vooral op zoek naar een realistisch beeld van de diversiteit in de sector. Idealiter doen niet enkel de voortrekkers mee die al veel ervaring hebben met samenwerking en bewonersparticipatie, maar ook woonzorgcentra die nog zoekende zijn. We willen dus graag ook voorzieningen bereiken die in eerste instantie zeggen: “Dit is niets voor ons.” Dat zal ons immers veel leren over de drempels die nog bestaan. Als we die kunnen blootleggen, helpt dat om gepaste beleidsmaatregelen te nemen."

Wat zien jullie als de belangrijkste drempels voor woonzorgcentra om in te stappen?

Tom Vermeire: "Ik vermoed dat tijd en personeelsschaarste drempels kunnen zijn. Zorgverleners geven terecht aan dat de basiszorg al veel van hen vraagt. Het toevoegen van zorgplannen en digitale systemen is dan niet vanzelfsprekend. Daarom willen we ook voorzien in ondersteuning en financiering om die drempel te verlagen."

Daarnaast speelt ook het feit dat de verblijfsduur in woonzorgcentra gemiddeld steeds korter wordt. Dat maakt het lastiger om op langere termijn doelen te formuleren. En er is natuurlijk de grote groep bewoners met cognitieve problemen, waar het formuleren van levensdoelen met de bewoner minder evident is.

Wanneer is de piloot voor jullie geslaagd?

Tom Vermeire: "We zouden graag inzichten krijgen hoe BelRAI en Alivia concreet op elkaar kunnen aansluiten. Zo zouden we de sector handvaten kunnen aanreiken over hoe ze met een BelRAI-inschaling een stap verder kunnen gaan en er een zorgplan mee kunnen opstellen. Het zou ook mooi zijn als we op basis van de piloot kunnen inschatten welke opties er zijn voor technische integratie."

Tom De Boeck: "Het liefste zou ik hebben als we dezelfde reactie krijgen als na de eerste piloot: kunnen we meteen verder blijven werken met Alivia? Daarnaast hopen we natuurlijk dat er in de woonzorgcentra een zekere "vibe" ontstaat rond doelgerichte zorg – dat mensen voelen dat het waardevol is om op een andere manier naar bewoners en hun levensdoelen te kijken."