Toegankelijkheid van lokale sociale hulp- en dienstverlening verhogen en onderbescherming aanpakken

Burgers kunnen met een veelheid aan vragen zitten. Het betreft hier vooral vragen over waar ze het best terecht kunnen voor hulp- en dienstverlening en dit zowel materieel, psychosociaal, juridisch of meer zorg gerelateerd. Soms zijn die vragen acuut, dikwijls chronisch. Daarnaast worden hulp- en dienstverleningsorganisaties geconfronteerd met complexe vragen van zeer kwetsbare doelgroepen, die men vaak niet alleen kan oplossen en waardoor samenwerking tussen deze partners zich opdringt.

Het decreet betreffende het lokaal sociaal beleid stelt in hoofdstuk 3 dan ook een toegankelijke sociale hulp- en dienstverlening voorop, evenals het aanpakken van onderbescherming. In het besluit van de Vlaamse Regering van 30 november 2018 betreffende het lokaal sociaal beleid worden de functies en de werkingsprincipes van het geïntegreerd breed onthaal nader bepaald. 

Het is de bedoeling om de toegankelijkheid van de hulp te verhogen door de krachten te bundelen, zodat iedereen, en in het bijzonder de meest kwetsbaren (ouderen, zieken, personen met een handicap, personen in armoede), snel en binnen een aanvaardbare afstand, de weg vinden naar hulp. Een toegankelijk onthaal is bekend en bijgevolg snel herkenbaar, zichtbaar en pro-actief voor de burger.

1. Een Sociaal Huis uitbouwen
   Een Sociaal Huis is minstens een herkenbaar lokaal aanspreekpunt voor lokale hulp- en dienstverlening, zowel voor burgers als voor externe aanbieders van sociale hulp- en dienstverlening.

2. De functies en werkingsprincipes van een samenwerkingsverband geïntegreerd breed onthaal realiseren
   Het GBO is een samenwerkingsverband tussen minimaal het OCMW, het centrum voor algemeen welzijnswerk (CAW) en de diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen (DMW). 
   Deze samenwerking is gericht op twee belangrijke doelstellingen:

   • het realiseren van een toegankelijke sociale hulp- en dienstverlening
   • het tegengaan van onderbescherming

   Hoofstuk 4 legt in artikels 10 en 11 de minimale functies en de werkingsprincipes van deze samenwerkingsverbanden vast. Zo moet een samenwerkingsverband GBO minstens objectieve en volledige info over het aanbod aan hulp- en dienstverlening verstrekken, rechten verkennen en realiseren, hulpvragen herkennen en met respect voor de keuzevrijheid van de cliënt naar de gepaste hulp- en dienstverlening doorverwijzen.
   We verwachten daarnaast dat dit samenwerkingsverband GBO ervoor zorgt dat iedereen, en in het bijzonder de meest kwetsbaren, snel en binnen een aanvaardbare afstand de weg vindt naar hulp. Dat betekent dat het samenwerkingsverband bekend, herkenbaar en zichtbaar is voor de burger, dat men generalistisch werkt met specialisaties binnen handgebied, dat men outreachend werkt naar kwetsbare groepen, dat men zorgt voor continuïteit in de hulpverlening en dat men participatief en krachtgericht werkt.

3. Huis van het Kind uitbouwen
   Voor de bijzondere doelgroep van kinderen en jongeren bouwen we de samenwerkingsverbanden Huizen van Kind als netwerk voor lokale en bovenlokale zorg en ondersteuning uit tot de spil in het lokaal geïntegreerd gezins- en jeugdhulpbeleid. 
4. Voorkomen en bestrijden van dak- en thuisloosheid 
   Een bijzondere doelgroep die zich in een schrijnende toestand van onderbescherming bevindt zijn dak- en thuislozen. Dak- en thuisloosheid is de meest extreme vorm van armoede. We voeren de strijd tegen dak- en thuisloosheid op via een versterkte samenwerking tussen de  beleidsdomeinen Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Wonen en Omgeving dat we vertalen in een nieuw actieplan ter voorkoming en bestrijding van dak- en thuisloosheid. We zetten sterk in op onder meer  Housing First en preventie van uithuiszetting omdat alles begint bij een betaalbaar dak boven het hoofd. 
   Van daaruit kunnen we mensen intensief begeleiden richting sociale integratie en werk.  Als lokaal bestuur heb je heel wat instrumenten in handen die hier mee kunnen worden ingezet. Samen met de sociale woonactoren, welzijns- en gezondheidsactoren kan een lokaal bestuur een doeltreffende aanpak ter voorkoming en bestrijding van dak- en thuisloosheid uitwerken.

We sluiten een overeenkomst af met VVSG om ondersteuning aan te bieden aan de lokale besturen bij de uitvoering van uw lokaal sociaal beleid. VVSG organiseert in dit kader vormingen en reikt methodieken en instrumenten aan. 

Daarnaast kunt u met vragen ook terecht bij de regionale beleidsmedewerkers Lokaal Sociaal Beleid van het Departement Zorg voor specifieke informatie, inspiratie of oriëntatie naar de gepaste diensten. 

Deze regionale beleidsmedewerkers ondersteunen ook de bovenlokale netwerken dak- en thuisloosheid, waarin lokale besturen, organisaties en diensten samenwerken aan preventie en bestrijding van dak- en thuisloosheid. Deze netwerken ontwikkelen regionale strategieën en vertalen het Vlaams actieplan dak- en thuisloosheid naar concrete acties op lokaal niveau.  De regionale beleidsmedewerkers lokaal sociaal beleid ondersteunen deze netwerken op maat. Ze helpen bij opstart en uitbouw, versterken samenwerking en structuur, en ondersteunen bij heroriëntatie en heropstart. De regionale beleidsmedewerkers ondersteunen de netwerken in de deelname aan de lokale tellingen dak- en thuisloosheid.  

Alle informatie over Geïntegreerd Breed Onthaal is te vinden via deze webpagina’s.

De lokale besturen maken werk van een maximale toegankelijkheid van de lokale sociale hulp- en dienstverlening en besteden daarbij bijzondere aandacht aan onderbescherming: WVG200

• een Sociaal Huis uitbouwen: WVG200/1
• een samenwerkingsverband geïntegreerd breed onthaal realiseren: WVG200/2
• voorkomen en bestrijden van dak- en thuisloosheid: WVG200/3