Meldingsplichtig

Legionellose

Een legionella-infectie is een longontsteking die veroorzaakt wordtdoor de legionellabacterie. Deze bacterie kan bij de mens ook een grieperig beeld veroorzaken, wat pontiac koorts wordt genoemd. De bacterie kan zich bevinden in de bodem en in (leiding) water, meestal in kleine aantallen die geen gevaar vormen. De legionellabacterie vormt pas een probleem als ze zich heeft kunnen vermenigvuldigen. Dat gebeurt vooral in stilstaand water met een temperatuur tussen 20 en 50°C.

Vaccinatie
Geen vaccinatie beschikbaar
Basisvaccinatieschema
Geen onderdeel van het basisvaccinatieschema

Over legionellose

Symptomen


De ziekte begint met een snel opkomende hoofdpijn, spierpijn en een ziek gevoel, en wordt gevolgd door een longontsteking met koorts boven 39°C. De patiënt is meestal kortademig. Verwardheid, braken en diarree kunnen ook voorkomen. De tijd tussen de besmetting en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen (de incubatietijd) is ongeveer twee tot tien dagen. 


Verspreiding


Besmetting ontstaat door inademing van zeer kleine, besmette waterdruppeltjes die verneveld worden (via douche, bubbelbad, fonteinen enzovoort). Je kunt niet besmet raken door het drinken van water. De ziekte is niet overdraagbaar van de ene persoon op de andere. Ook huisdieren kunnen niet besmet raken. Niet iedereen die met de bacterie in contact komt, wordt ziek.

Behandeling

De ziekte is goed te behandelen met de juiste antibiotica. Het is belangrijk dat een arts de ziekte zo snel mogelijk vaststelt en de behandeling opstart. Herstel kan meerdere weken duren.

Preventietips

Er bestaat geen vaccin tegen legionellose. De preventie maatregelen hebben het doel om de groei en verspreiding van legionella uit de systemen te voorkomen. 

De groei van  de legionellabacterie in een leidingwatersysteem wordt bevorderd door biofilmvorming (bijvoorbeeld slijmerige aanslag in een waterleiding), een temperatuur van 20-50°C, stilstand van water en ophoping van sediment.

In onze folder pdf bestand2.1mbkunt u tips vinden om een besmetting te voorkomen. 

Informatie voor zorgprofessionals

Samenvatting

Verwekker: Legionellabacterie
Incubatieperiode: 2-19 dagen (meestal 5-6 dagen)
Besmettingsweg: Aerogeen
Besmettelijke periode: Nv.t.
Symptomen: Niet-productieve hoest met pijn op de borst, koorts, hoofdpijn, myalgie, diarree, verwardheid, acute pneumonie
Waarom melden: Brononderzoek

Richtlijnen

Criteria

Klinisch criterium•    pneumonie
Epidemiologische criteria•    niet van toepassing
Criteria voor laboratoriumconfirmatie

Waarschijnlijk labocriterium


•    eenmalig hoge titer van specifieke serumantilichamen tegen L. pneumophila serogroep 1


OF


•    positieve PCR voor legionella spp.


OF


•    Legionella pneumophila antigen in respiratoire secreten of longweefsel


OF 


•    significante toename van specifieke antilichamen tegen L. pneumophila anders dan serogroep 1 of andere legionella spp. (interval 6 weken)

Laboratoriumconfirmatie


•    aantonen van L. pneumophila serogroep 1 antigeen in urine


OF


•    isolatie van legionella spp.  uit respiratoire secreten, longweefsel, pleuravocht, bloed of ander steriel vocht


OF


•    viervoudige titerstijging van specifieke serumantilichamen tegen L. pneumophila (interval 6 weken)


Confirmatie besmettingsbron


•    aantonen van identieke L. pneumophila bij patiënt en milieustaal
 

Gevalsdefinitie

Waarschijnlijk•    patiënt met passend klinisch beeld EN waarschijnlijk labocriterium
Bevestigd•    patiënt met passend klinisch beeld EN laboratoriumconfirmatie

Nuttige documenten

Cijfers meldingsplichtige infectieziekten


Cijfers over meldingsplichtige infectieziekten