Kwaliteitszorg

Kwaliteit in de zorg vertrekt van de zorggebruiker: waar is die het meest mee geholpen? Als het kan, wordt de zorg gegeven thuis of zo dicht mogelijk bij huis, en met een maximale inspraak van de zorggebruiker zelf en de familie. 
Het Departement Zorg beschikt over enkele instrumenten om de ervaringen van zorggebruikers te verzamelen en te monitoren.

Iedereen die actief is in de Vlaamse zorgsector moet zich houden aan de principes in het kwaliteitsdecreet, en aan de specifieke erkennings- en kwaliteitsnormen die van toepassing zijn op de verschillende types van zorgvoorzieningen.

Wie in Vlaanderen een zorgvoorziening uitbaat, moet zich houden aan een aantal specifieke erkenningsvoorwaarden en kwaliteitsnormen. Deze vereisten kunnen zich situeren op verschillende vlakken: infrastructuur, brandveiligheid, (minimale) personeelsbezetting, administratie, werkprocessen, … 
Per type van zorgvoorziening zijn deze specifieke erkenningsvoorwaarden vastgelegd in de regelgeving.

De Vlaamse overheid werkt aan een nieuw kwaliteitsdecreet. Het Vlaams Parlement keurde dat al goed op 3 mei 2023. De volgende stap is de goedkeuring door de Vlaamse Regering.

Het nieuwe kwaliteitsdecreet gaat uit van zeven basisprincipes:

1. Brede kwaliteitsbenadering – kwaliteit is een onderdeel van maatschappelijk verantwoorde zorg.
2. Zorggebruiker staat centraal – kwaliteit van zorg gaat over de levenskwaliteit van mensen.
3. Wetenschappelijke evidentie – kwaliteit onderbouwen we met wetenschap en ervaringsdeskundigheid.
4. Gedeelde verantwoordelijkheid – kwaliteit is het werk van voorzieningen en overheid, in dialoog met de zorggebruiker.
5. Transparantie – kwaliteit van zorg eist transparantie in de totstandkoming, uitvoering, monitoring en evaluatie.
6. Innovatie – we spelen in op kansen over zorgvernieuwing en innovatie.
7. Kwaliteitscultuur – we verbeteren voortdurend in een cyclisch en open reflexief proces.

Meer informatie:

• huidig kwaliteitsdecreet: Decreet betreffende de kwaliteit van de gezondheids- en welzijnsvoorzieningen van 17 oktober 2003
• nieuw kwaliteitsdecreet: Decreet over de kwaliteit van zorg in het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (nog niet in werking)

Zorginspectie is de onafhankelijke dienst van het Departement Zorg die toezicht houdt op de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening in Vlaanderen. Dat gebeurt op eigen initiatief of na klachten of andere aanwijzingen.

Zorginspectie rapporteert over mogelijke problemen en tekorten tijdens inspecties aan de functioneel bevoegde entiteiten, die op hun beurt maatregelen kunnen nemen om de kwaliteit van zorg te waarborgen en te verhogen.

Bij tekortkomingen of problemen hebben de bevoegde afdelingen van het Departement Zorg verschillende mogelijkheden om op te treden. Een eerste stap is vaak het opvragen van een verbeterplan in overleg met de organisatie of voorziening. Is er geen verbetering op de afgesproken termijn? Dan kunnen er sancties volgen: aanmaning en verhoogd toezicht, schorsing of intrekking van de erkenning of een administratieve geldboete.

In opdracht van het Departement Zorg meet het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ) de kwaliteit van zorg in ziekenhuizen, geestelijke gezondheidssector, eerstelijnszorg en woonzorgcentra. Voor een aantal van deze sectoren staan er al heel wat kwaliteitsindicatoren online. Voor andere sectoren zullen de indicatoren later nog online komen.