Leefomgevingskwaliteit

In de Gezondheidsdoelstelling Milieugezondheidszorg, goedgekeurd door het Vlaams parlement op 30 april 2024, is het engagement geformuleerd om een maatschappelijk gedragen gezondheidsgedreven streefconcept te formuleren voor leefomgevingskwaliteit. Departement Zorg onderneemt hiervoor de eerste stappen.

Zolang het streefconcept niet geformuleerd is, kan volgende omschrijving al dienen als inspirerende leidraad. Deze komt uit het onderzoek naar slimme verdichtingsvoorwaarden via scenariodoorrekeningen en doorwerking in milieueffectbeoordeling. 

"Garanderen van een goede leefomgevingskwaliteit in een verdichte omgeving betekent het zoveel mogelijk vermijden van geluidshinder en bijkomende geluidsblootstelling, slechte luchtkwaliteit, lichthinder, hitte overdag en te hoge temperaturen ’s nachts (gezondheidsbescherming). Autoverkeer in het woongebied wordt beperkt tot het strikt noodzakelijke. Het gebruik van de fiets wordt ondersteund via het aanbieden van geschikte (en veilige) infrastructuur, en de ‘walkability’ en doorwaadbaarheid van de plek wordt vergroot, zodat autonoom bewegen een evidentie wordt. Een goede leefomgevingskwaliteit houdt ook in dat mensen toegang hebben tot groen in hun directe omgeving, en betekent een goede fysische en mentale gezondheid. Beweging, contact met groen en sociale interactie kunnen daar een bijdrage toe leveren (gezondheidsbevordering). De bebouwde omgeving is herkenbaar, leesbaar en aantrekkelijk."

"Een omgeving die slim verdicht is, is klimaatrobuust; ze is weerbaar en bestand tegen droogte, hitte en wateroverlast. Ontharding, schaduw, natuurlijke ventilatie, dooradering met groen en water en voldoende ruimte (eventueel ondergronds) voor het bufferen van regenwater zijn daarbij essentieel. Groen blijft niet beperkt tot het maaiveldniveau, maar krijgt een plaats op muren en daken. Een slim verdichte omgeving beperkt ook de emissie van broeikasgassen, door goede gebouwisolatie, beperken van gemotoriseerd verkeer en het inzetten op (lokaal geproduceerde) hernieuwbare energie, energieopslag en collectieve warmtedistributie." 

Volgende thematische subdoelstellingen zijn geformuleerd:

De gezondheidsrichtwaarden voor omgevingsgeluid van de Wereldgezondheidsorganisatie

De gezondheidsrichtwaarden voor luchtkwaliteit van de Wereldgezondheidsorganisatie

• NO₂: jaargemiddelde concentratie 10 μg/m³ 
• PM₁₀: jaargemiddelde concentratie 15 μg/m³
• PM_2,5: jaargemiddelde concentratie 5 μg/m³

De groenregel 3/30/300

• Vanuit elk huis moeten minstens 3 goed ontwikkelde bomen zichtbaar zijn (groen zien).
• De omgeving van elke woning moet minstens 30% ‘klimaatgroen’ hebben (in het groen zijn).
• Elke woning moet binnen de 300 meter een toegankelijke groene ruimte hebben (in het groen doen).