Organisatie niet-dringend liggend patiëntenvervoer

Een handleidingpdf bestand1.2mb legt uit hoe ziekenwagendiensten een vergunning kunnen aanvragen. Deze handleiding biedt ook informatie over de voorbereiding op een controle, de minimale kwaliteitseisen die worden gecontroleerd, en hoe de controle in de praktijk verloopt.

Ziekenwagendiensten kunnen een aanvraag doen tot controle en om een vergunning te krijgen. 

1. Via het aanvraagformulierxls bestand73.8kb kan de ziekenwagendienst eerst een offerte vragen voor de controle bij de gemachtigde controle-organisatie. Het formulier is pas ontvankelijk als het op een correcte manier is ingevuldpdf bestand234.7kb. 
2. Met hetzelfde aanvraagformulier kan de ziekenwagendiensten daarna de controle ook effectief aanvragen. Op het moment dat de dienst de controle aanvraagt, moet ziekenwagendienst dit formulier ook doorsturen naar het Departement Zorg, via NDLZ@vlaanderen.be.  

Gemachtigde controle-organisaties

Gemachtigde controle-organisaties zullen controleren of de vergunde aanbieders van niet-dringend liggend ziekenvervoer voldoen aan de kwaliteitseisen. 

Kandidaat controle-organisaties die een machtiging willen bekomen, kunnen daartoe een aanvraag doen via NDLZ@vlaanderen.be.

De gemachtigde controle-organisaties zijn:

• Vinçotte NV, Jan Olieslagerslaan 35 te 1800 Vilvoorde -  dmlsalesnorth@vincotte.be 
• Qualicor Europe – assessments@qualicor.eu 

Documenten

• Handleiding om een vergunning te krijgen voor niet-dringend liggend ziekenvervoerpdf bestand1.2mb 
• Aanvraagformulier voor de controle en vergunning van niet-dringend liggend ziekenvervoerxls bestand73.8kb
• Toelichting bij aanvraagformulierpdf bestand234.7kb

De uiterlijke kenmerken voor een ziekenwagen niet-dringend patiëntenvervoer zijn bepaald in artikel 18 van besluit van de Vlaamse regering van 18 mei 2019 betreffende het niet-dringend liggend ziekenvervoer. De eerdere overgangsbepaling, waarbij ziekenwagens die al in dienst waren op het moment dat de regelgeving werd gepubliceerd, eindigde op 27 maart 2024.

Momenteel is de regelgeving met de criteria en toewijzing van de intermediaire ziekenwagens nog niet gepubliceerd. Om te voorkomen dat ziekenwagendiensten kosten moeten maken om de ziekenwagen(s) aan te passen aan de uiterlijke kenmerken van een ziekenwagen voor niet-dringend liggend ziekenvervoer en later opnieuw kosten moeten maken om deze aan te passen aan de kenmerken van een intermediaire ziekenwagen, heeft de Vlaamse regering op 3 mei 2024 een besluit goedgekeurd waarin een nieuwe overgangsbepaling is voorzien.

Via dit besluit wordt toegestaan dat ziekenwagens voor niet-dringend liggend ziekenvervoer de volgende uiterlijke kenmerken vertonen:

1. De sectorale kleuren geel en groen aangebracht in retroreflecterend materiaal in een enkele rij van zeven blokken met een minimale lengte van 600 millimeter en een hoogte van 300 tot 450 millimeter
2. De ziekenwagen is uitgerust met prioritaire signalen, namelijk blauwe knipperlichten en een geluidstoestel

Ziekenwagens voor niet-dringend liggend ziekenvervoer mogen deze uiterlijke kenmerken, die specifiek zijn voor intermediaire ziekenwagens, hebben tot uiterlijk negen maanden nadat de regelgeving voor intermediair vervoer in werking treedt. Gedurende deze negen maanden kan de ziekenwagendienst een aanvraag indienen voor een bijkomende erkenning voor (een aantal) ziekenwagens bij de federale overheid. In deze periode kan de federale overheid de aanvraag onderzoeken en een beslissing nemen, waarna de ziekenwagendienst de uiterlijke kenmerken van de ziekenwagen(s) kan aanpassen aan de beslissing van de federale overheid.

Concreet mogen ziekenwagens voor niet-dringend liggend ziekenvervoer dus enkel de uiterlijke kenmerken hebben zoals bepaald in artikel 18 van het Besluit van de Vlaamse regering, of tijdelijk de toekomstige uiterlijke kenmerken van een intermediaire ziekenwagen. Alle andere uitvoeringen, ook voor tweedehands voertuigen, zijn verboden.

Documenten

• Omzendbrief over uiterlijke kenmerken intermediaire ziekenwagenspdf bestand896.6kb

Iedere ambulancier niet-dringend patiëntenvervoer moet beschikken over een (voorlopige) erkenning en een visum.

Artsen, verpleegkundigen en vroedvrouwen die afgestudeerd zijn vóór 1 oktober 2018, zijn gemachtigd om niet-dringend patiëntenvervoer te doen zonder erkenning als ambulancier niet-dringend patiëntenvervoer.

Opleiding ambulancier

• Om erkend te kunnen worden als ambulancier niet-dringend patiëntenvervoer, moet men slagen in een opleiding van opleiding van 160 uur. 
• Ambulanciers niet-dringend patiëntenvervoer met een voorlopige erkenning moeten, binnen de vijf jaar volgend op de datum van het bekomen van de voorlopige erkenning, slagen in een aanvullende opleiding van 40 uur.

De Vlaamse Regering heeft onderstaande 10 Vlaamse scholen erkend voor de opleiding tot ambulancier niet-dringend patiëntenvervoer. 

Na het slagen voor deze opleiding moeten een erkenning en een visum worden aangevraagd om het beroep van ambulancier niet-dringend patiëntenvervoer te mogen uitoefenen. De inhoud van de gevolgde opleiding en de conformiteit met de wettelijke bepalingen hieromtrent worden beoordeeld door het Departement Zorg, op advies van de erkenningscommissie niet-dringend patiëntenvervoer, op basis van de individueel ingediende aanvragen tot erkenning.

Protocolakkoord kwaliteitsnormen

Het protocolakkoord kwaliteitsnormen niet-dringend liggend ziekenvervoerpdf bestand695.0kb bevat een opsomming van kwaliteitseisen voor ambulancediensten die niet-dringend liggend vervoer verzorgen. Het omvat voorschriften voor de opleiding van ziekenvervoerders, hygiëne en uitrusting van voertuigen. Ambulancediensten laten zich controleren en accrediteren door een onafhankelijke organisatie en komen vervolgens op een lijst die de Vlaamse Gemeenschap publiceert.

Belangrijke kwaliteitsnormen in het protocol

• Twee ziekenvervoerders per transport: een bestuurder en een begeleider die de patiënt verzorgt
• Opleiding voor vervoerders: een erkenning als ambulancier niet dringend patiëntenvervoer is vereist
• Transparante facturatie: bij de bestelling van het ziekenvervoer krijgt elke patiënt of aanvrager inzage in de tarieven en een kostenraming. Facturen moeten duidelijk zijn
• Uitrusting en hygiëne: het voertuig moet standaardmateriaal bevatten (zoals handalcohol, een AED, berries, wondverzorgingsmateriaal) en voldoen aan hygiënische voorschriften
• Klachtenbehandeling: elke aanbieder moet een klachtenprocedure hebben en de klant-patiënt informeren over de klachtenprocedure
• Taalvereisten: ziekenvervoerders moeten in het Nederlands kunnen communiceren met Nederlandstalige patiënten

Dit protocolakkoord is opgesteld door de onafhankelijke commissie en werd nadien vertaald in regelgeving.

Controle op de naleving van de kwaliteitseisen

Een vergunning voor het uitvoeren van niet dringend patiëntenvervoer kan enkel worden bekomen nadat een gemachtigde controle-organisatie heeft vastgesteld dat voldaan wordt aan de vergunningsvoorwaarden. Een vergunning is voor maximaal zes jaar geldig. Ook voor het bekomen van de verlenging van de vergunning wordt de conformiteit met de vergunningsvoorwaarden opnieuw gecontroleerd. Het Departement kan, al dan niet op advies van de onafhankelijke commissie, tussentijdse controles op de naleving van de vergunningsvoorwaarden laten uitvoeren.

Daarnaast kan Zorginspectie controles over de kwaliteit van de dienstverlening uitvoeren. Deze controles kunnen aangekondigd of onaangekondigd gebeuren.

Documenten

• Protocolakkoord kwaliteitsnormen niet-dringend liggend ziekenvervoerpdf bestand695.0kb

Klachten

Iedereen die klachten heeft over de dienstverlening van het niet-dringend liggend ziekenvervoer, formuleert deze het best aan de betrokken ziekenwagendienst of het ziekenfonds waarbij men is aangesloten.

Als de melder van de klacht oordeelt dat de klachtbehandeling door de betrokken ziekenwagendienst of het ziekenfonds geen afdoend resultaat heeft, kan er een klacht worden gemeld bij de onafhankelijke commissie niet-dringend liggend ziekenvervoer (NDLZ). Dergelijke klachten richt u aan NDLZ@vlaanderen.be. 

De onafhankelijke commissie bestaat, naast de voorzitter, uit de volgende leden:

• één vertegenwoordiger per ziekenfonds
• één vertegenwoordiger per dienst die op jaarbasis minstens 50.000 ritten niet-dringend liggend patiëntenvervoer uitvoert
• één vertegenwoordiger van het Vlaams Patiëntenplatform vzw
• één vertegenwoordiger van Zorgnet-Icuro vzw
• één vertegenwoordiger van het Departement Zorg 

Om aan de voorwaarde van 50.000 ritten niet-dringend liggend patiëntenvervoer per jaar te voldoen, mogen verschillende diensten zich groeperen en samen een vertegenwoordiger aanwijzen. Het aandeel ritten van een dienst kan maar door één vertegenwoordiger worden vertegenwoordigd.
De leden van de commissie worden voor zes jaar benoemd door de minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin.

Duiding bij de regelgeving niet-dringend liggend ziekenvervoer

• Hoeveel patiënten mogen maximaal in een ziekenwagen worden vervoerd?
• Kunnen via een ziekenwagen niet-dringend liggend ziekenvervoer patiënten zittend vervoerd worden?
• Welke uiterlijke kenmerken zijn toegelaten voor een ziekenwagen niet-dringend patiëntenvervoer?

Vragen vanuit het werkveld

• Hoe kan een erkenning als intermediaire ziekenwagen worden bekomen?
• Tariefzekerheid voor het niet-dringend liggend patiëntenvervoer?
• Kan een verhuurbedrijf een aanvraag indienen tot het bekomen van een vergunde ziekenwagen, met als doel vergunde ziekenwagens te verhuren aan vergunde ziekenwagendiensten?

• Decreet van 18 mei 2018 betreffende het niet-dringend liggend ziekenvervoer
• Besluit van de Vlaamse Regering van 8 februari 2019 houdende de uitvoering van artikel 6, 7, 8 en 12 van het decreet van 18 mei 2018 betreffende het niet-dringend liggend ziekenvervoer
• Koninklijk besluit van 14 mei 2019 betreffende het beroep van ambulancier niet dringend patiëntenvervoer