U woont in Vlaanderen en werkt in het buitenland

Bent u niet-particulier verzekerd in een andere EU-lidstaat, EER-lidstaat of in Zwitserland, dan bent u gekend bij de Belgische ziekenfondsen. Wij krijgen automatisch de nodige gegevens. U hoeft zelf niets te ondernemen.

Bent u particulier verzekerd, bijvoorbeeld volgens de Nederlandse of Duitse regelgeving, dan moet u uw statuut bewijzen. 

Aansluiten met betaling van de premie

U kan ervoor kiezen om aan te sluiten bij de Vlaamse sociale bescherming, door de betaling van een jaarlijkse zorgpremie aan uw zorgkas.
Kiest u ervoor om aan te sluiten bij een zorgkas en de premie te betalen, dan kan u beroep doen op al de voordelen van de Vlaamse sociale bescherming:

• het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden
• het zorgbudget voor mensen met een handicap (dit zorgbudget kan u niet aanvragen, het wordt enkel toegekend aan vaste groepen van personen die aan bepaalde voorwaarden voldoen)
• het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood
• bij aankoop of huur van een mobiliteitshulpmiddel: een tussenkomst die de zorgkas uitbetaalt aan de erkende verstrekker van het hulpmiddel
• bij verblijf in een Vlaams woonzorgcentrum, centrum voor kortverblijf of dagverzorgingscentrum: een tussenkomst die de zorgkas uitbetaalt aan deze voorziening

Later aansluiten met een wachttijd

Sinds 1 januari 2022 geldt er een wachttijd van 5 jaar voor de zorgbudgetten, als u als uitgaande grensarbeider al eerder kon aansluiten, maar dit niet deed.

Dit betekent dat u bij zo’n laattijdige aansluiting gedurende een periode van 5 ononderbroken jaren, die onmiddellijk voorafgaan aan de datum waarop uw recht op een zorgbudget ingaat:

1. ofwel bij een zorgkas aangesloten moet zijn;
2. ofwel sociaal verzekerd moet zijn in een andere EU- of EER-lidstaat, of in Zwitserland (let op, sociaal verzekerd zijn in België telt niet mee);
3. ofwel voldoen aan een combinatie van beide vorige voorwaarden.

Aansluiten zonder betaling van de premie

Wilt u geen premie betalen, dan moet u in bepaalde situaties toch aansluiten bij een zorgkas :

• u verblijft in een Vlaams woonzorgcentrum, dagverzorgingscentrum of centrum voor kortverblijf
• u koopt of huurt een mobiliteitshulpmiddel bij een erkende verstrekker

Dit heet een "administratieve" aansluiting.
Dankzij deze administratieve aansluiting kan de zorgkas een tussenkomst uitbetalen aan de erkende verstrekker van het hulpmiddel of aan de voorziening waar u verblijft. Het gaat dus niet om tussenkomsten die u zelf ontvangt.

Bij deze aansluiting moet u dus geen premie betalen aan uw zorgkas. U kan dan ook geen beroep doen op de drie zorgbudgetten van de Vlaamse sociale bescherming.

Bent u ten laste van een uitgaande grensarbeider? En bent u dus op basis van een afgeleid recht onderworpen aan de sociale zekerheid van een andere EU- of EER-lidstaat, of van Zwitserland? Dan kan u, net als de uitgaande grensarbeider zelf, kiezen om al dan niet aan te sluiten bij de Vlaamse sociale bescherming.

U moet wel de jaarlijkse zorgpremie betalen en zo aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming in deze gevallen:

• U werkt als zelfstandige (in hoofdberoep of in bijberoep) in België en als loontrekkende in het buitenland. U wordt dan als zelfstandige in België verzekerd voor de ziekteverzekering en dus ook voor de Vlaamse sociale bescherming
• U bent onterecht onderworpen aan de sociale zekerheid van twee landen (België en een ander lidstaat). Als u zowel in België als in het buitenland als loontrekkende werkt en in België woont, dan bent u verzekerd in België.
• U bent een gewezen grensarbeider die recht heeft op een Belgisch pensioen en op een pensioen uitgekeerd door een andere lidstaat. 
• U bent gepensioneerd en niet gerechtigd op het formulier E121 om bij een Belgisch ziekenfonds aan te sluiten. 
• U woont in België en krijgt een pensioen of rente van een andere lidstaat, maar u oefent wel als zelfstandige of loontrekkende een beroep uit in België of u krijgt een werkloosheidsuitkering in België. Een voorbeeld van dergelijke situatie is iemand die recht heeft op een pensioen uit een andere lidstaat, waar de pensioenleeftijd lager ligt dan in België en die in België werkt als zelfstandige of als loontrekkende (en dan werkloos wordt). In dat geval bent u verzekerd voor de Belgische ziekteverzekering en moet u dus aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming.
• U bent sociaal verzekerd in Andorra, Monaco, San Marino of Vaticaanstad. Bent u sociaal verzekerd in Liechtenstein, dan bent u wel vrijgesteld.

Verliest u in de loop van een jaar je statuut van buitenlands verzekerde, en was u nog niet aangesloten, dan moet u aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming vanaf de eerste dag van het volgende jaar.

Om aan te sluiten, moet u de zorgpremie betalen aan een zorgkas. U moet die zorgpremie betaald hebben tegen 31 december van het volgende jaar.

U kiest zelf welke zorgkas u daarvoor neemt. Hebt u vóór 1 juli van dat jaar nog geen zorgkas gekozen door uw zorgpremie te betalen, dan wordt u automatisch (ambtshalve) aangesloten bij de Vlaamse Zorgkas, met ingang van 1 januari van het jaar. 

Bent u buitenlands verzekerd? En bent u in de loop van een jaar in Vlaanderen komen wonen? Dan wordt gekeken naar de situatie op 1 januari van het jaar dat volgt op uw verhuis naar Vlaanderen. Als u op die datum beroepsactief, buitenlands verzekerd bent, dan kan u ervoor kiezen om al dan niet aan te sluiten. 

Voorbeeld: X is uitgaande grensarbeider en komt op 1 juni 2024 in Vlaanderen wonen. Op 1 januari 2024 woonde X nog niet in Vlaanderen. Op referentiedatum 1 januari 2025 echter wordt vastgesteld dat mijnheer X vrijwillig kan aansluiten bij de Vlaamse sociale bescherming. Die vaststelling geldt dan voor de periode 1 januari 2024 tot 31 december 2024 én voor de periode 1 januari 2025 tot 31 december 2025.