Klimaatbestendigheid

De publieke ruimte klimaatbestendig maken is onderdeel van de publieke ruimte gezonder maken.

De klimaatverandering brengt heel wat nadelige gezondheidseffecten met zich mee. Het klimaatgezondheidsplan gaat in op alle uitdagingen; voor enkele daarvan leunen de adaptatie-oplossingen dicht aan bij de het inrichten van een gezonde publieke ruimte. Het gaat over het hitte-eilandeffect, wateroverlast en droogte. 

Oplossing: ontharden en vergroenen/verblauwen.

Hitte-eilandeffect

De temperatuur in steden ligt doorgaans hoger dan in de omringende landelijke gebieden, vooral ’s nachts. Dit komt door de hogere verhardingsgraad door dense bebouwing en weginfrastructuur in materialen die warmte opslaan zoals asfalt, beton en steen. Gemiddeld loopt dit verschil op tot enkele graden Celcius, maar er worden ook dagen genoteerd met uitschieters tot 7 à 8 °C en meer. Hittegolven treden daardoor frequenter én intenser op in steden.

figuur hitteeilandeffect
© https://www.noaa.gov/

Dit wordt zichtbaar gemaakt op de hittekwetsbaarheidkaart.

De hittekwetsbaarheidskaart toont, aan de hand van indicatoren, waar doelgroepen wonen die een verhoogde kwetsbaarheid hebben voor hittestress en welke locaties een verhoogde blootstelling hebben aan hittestress. De combinatie van beide toont waar de hittekwetsbaarheid het grootst is

Wateroverlast en overstromingen

Periodes met extreem veel neerslag kunnen leiden tot wateroverlast en overstromingen. Wateroverlast treedt vooral op in de zomer, door afstromend regenwater tijdens kortstondige maar erg hevige onweders, overstromingen vooral in de winter, door waterlopen die buiten hun oevers treden na aanhoudende overvloedige regenval. Ook hier weer hebben verstedelijkte gebieden een verhoogd risico op wateroverlast.

Droogte

Lange droge periodes kunnen leiden tot verdroging van ecosystemen, aantasting van landbouwteelten, een achteruitgang van de waterkwaliteit in waterlopen en aantasting van (drink)waterreserves.

Oplossingen in de publieke ruimte én thuis

Dit is ruwweg in twee kernbegrippen te vatten…ontharden en vergroenen/verblauwen.

figuur voor en na klimaatadaptatie GPR
© Photo: Wageningen University & Research (www.WUR.nl)

Het rapport "Groenblauwe ruimtes als bouwsteen van gezonde en veerkrachtige leefomgevingen" toont de gezondheidswinsten die je kan realiseren via groen-blauwe netwerken en dooradering van de bebouwde omgeving.

Green Deal Klimaatbestendige omgeving

Departement Zorg heeft de Green Deal Klimaatbestendige omgeving onderschreven en zet zich in  binnen de focusgroep Klimaatbestendige Publieke ruimte.