Ontharden
Heel veel van onze bodem is afgeblokt door asfalt, beton en steen. Dit maakt onze ruimte minder klimaatbestendig. Uiteraard kunnen sommige zaken niet zonder verharding, denk maar aan gebouwen of hoofdwegen. Maar er zijn ook heel wat op vandaag verharde toepassingen die ook anders kunnen, zoals pleinen en parkeerplaatsen en kleinere wegen.
Veel pleinen zijn volledig verhard terwijl, terwijl ze ook hun functie kunnen behouden mochten ze maar half verhard zijn. Waar toch verharding toch noodzakelijk is, kan waterdoorlatende verharding bijdragen aan de oplossing op de uitdagingen van wateroverlast en droogte.
Eén voorbeeld van hoe het anders kan is de reconversie van de Grote Markt van Sint-Niklaas.
Voorbeeld van ontharden en vergroenen: Grote Markt Sint-Niklaas vroeger versus toekomst:
Van heel wat verharding kunnen we ons ook afvragen of die überhaupt wel nodig is, zoals de vele wegenis en parkeerplaatsen. In Vlaanderen worden voor zowat elke auto 3 parkeerplaatsen voorzien, één aan de woning, één aan het werk en nog één aan de winkel/horeca/e.a. en dit terwijl elke auto zowat 23h/24h stilstaat. We reserveren met andere woorden 3 stockeerplaatsen voor een voorwerp dat nauwelijks gebruikt wordt. Net zoals we een stelling enkel huren op het moment dat we bijvoorbeeld een gevel willen schilderen is er een systeem dat wagens uitleent op het moment dat we daadwerkelijk met die wagen willen rijden…en dat systeem kennen we allemaal , het is het systeem van deelwagens. Deze deelwagens zijn een goed middel om te kunnen ontharden: aangezien één deelwagen tot 12 privéwagens kan vervangen zijn er ook 11 parkeerplaatsen minder nodig. Bovendien zou dit een flinke vermindering betekenen in het materiaalgebruik.
Ook Vlaams Bouwmeester Erik Wieërs kaart dit aan in zijn Open brief over Lokaal parkeren.
In Vlaanderen worden voor zowat elke auto 3 parkeerplaatsen voorzien, één aan de woning, één aan het werk en nog één aan de winkel/horeca/e.a. en dit terwijl elke auto zowat 23h/24h stilstaat. We reserveren met andere woorden 3 stockeerplaatsen voor een voorwerp dat nauwelijks gebruikt wordt.
Het kleiner aantal parkeerplaatsen dat we dan toch nog nodig hebben kunnen we slimmer half-verhard aanleggen zodat regenwater nog in de bodem kan dringen.
Een stap verder is erover nadenken of elke verplaatsing wel met koning auto moet; veel gemakkelijker en duurzamer zijn verplaatsingen te voet en per fiets, verplaatsingswijzen waarvoor de infrastructuur veel minder plaats inneemt en minder verharding vereist.
En dan zijn er de gebouwen; veel daarvan worden slecht een beperkt aantal uren per dag gebruikt. Om gebouwen (en de grond waarop ze staan) optimaler te kunnen gebruiken is meervoudig of gestapeld ruimtegebruik een mogelijkheid. Een aula van een school die ’s avonds dienst doet als theaterzaal bijvoorbeeld. Of een plat dak (van een warenhuis) waar een serre op geplaatst wordt, of een sportdak.
Werken met halfverharding helpt enkel om regenwater meer in de bodem te laten sijpelen; echte toename van natuur gaan we ermee niet verkrijgen, terwijl dit net zo belangrijk is voor het hitte-eilandeffect en de biodiversiteit. Volledig ontharden om plaats te maken voor meerlagig groen is een must in de bebouwde omgeving willen we onze steden en dorpen in de toekomst koel en dus leefbaar genoeg houden.