Gezondheid en preventie

Infectieziekten en opkomende ziekteverwekkers

Klimaatverandering zal leiden tot een stijging van de temperatuur en het voorkomen van extreme weersomstandigheden. Beiden hebben een effect op bepaalde infectieziekten.

Zo zorgen warmere temperaturen en mildere winters ervoor dat vectoren, zoals muggen en teken, zich verder verspreiden of langer actief blijven, en de overdracht van ziektekiemen in de hand wordt gewerkt. Dit verhoogt het risico op ziekten zoals dengue, chikungunya, en tekenencephalitis (TBE). Hoge temperaturen versnellen ook de groei van Salmonella in voedsel, wat kan leiden tot een verhoogd risico op voedselvergiftiging.


Hogere watertemperaturen kunnen de groei van schadelijke algen en bacteriën in water bevorderen, wat de kwaliteit van drinkwater en recreatiewater kan verslechteren. Ook overstromingen gaan gepaard met een verhoogd risico op infectieziekten door blootstelling aan vervuild water en slechte hygiënische omstandigheden.

Ziekten overgedragen door muggen en teken

Klimaatverandering zal een impact hebben op de verspreiding van planten en dieren. Zo zullen bepaalde planten of dieren die hier vroeger niet voorkwamen, wel een geschikt leefgebied vinden door de hogere temperaturen, de zachtere winters en veranderende patronen in neerslag. Vooral muggen en teken vormen hierbij een uitdaging voor onze gezondheid. Dit zijn immers vectoren die ziektekiemen kunnen overdragen van dier op mens of tussen mensen onderling.

Door de veranderende weersomstandigheden kan zowel de intensiteit als de periode van blootstelling aan muggen en teken toenemen in de toekomst. Bovendien kunnen hogere temperaturen ook de verspreiding van ziektekiemen door deze vectoren in de hand werken. Daarom is het belangrijk om waakzaam te zijn en maatregelen te nemen om de impact van muggen en teken op de gezondheid te beperken. 

Water

Water en onze gezondheid zijn nauw met elkaar verbonden. De klimaatverandering heeft daarom niet enkel een grote invloed op water maar ook op onze gezondheid. Dit komt omdat heel wat ziekteverwekkers beter groeien in warmer water.

Meer infectierisico’s bij warm water

Warmer water zorgt voor een hoger infectierisico. Zo groeit Legionella beter in stilstaand, lauwwarm water, wat kan leiden tot een verhoogd risico op legionellose. Ook de groei en verspreiding van Vibrio bacteriën wordt bevorderd door warm zeewater of brakwater, waardoor maag-darmklachten en wondinfecties kunnen toenemen. 

Algen houden van warm en voedingsrijk water

Warmer water en meer voedingsstoffen, zoals fosfor en stikstof, creëren ideale omstandigheden voor blauwalgen. Door een warmer klimaat komen blauwalgen meer en intensiever voor. De gifstoffen die sommige blauwalgen aanmaken kunnen negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid.

Extreem weer

Extreem weer zoals hevige regenbuien kan leiden tot overstromingen en riooloverstorten. Hierdoor kunnen drinkwaterputten en recreatievijvers vervuild raken met ziekteverwekkers. Ook langdurige droogte kan de gezondheid negatief beïnvloeden. Dit leidt tot watertekorten, wat de toegang tot schoon drinkwater beperkt en de hygiëne beïnvloedt.

Maatregelen

Door bewust om te gaan met water en de juiste maatregelen te nemen, kunnen we de negatieve effecten van klimaatverandering op onze gezondheid verminderen.

Voeding

Door de klimaatverandering kampt ook de voedingssector met nieuwe uitdagingen, zoals oogstschade door extreme weersomstandigheden, plagen en afname van de voedselkwaliteit. Tegelijk draagt de voedselsector als broeikasgasuitstoter zelf bij tot het klimaatprobleem. Met de voedingsdriehoek dragen we vanuit het gezondheids- en welzijnsbeleid bij aan een duurzaam voedselsysteem.